اکبر قندی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
علیرضا تیموری - دانشجوی کارشناسی ارشد پیام نورنجف آباد
مهدی نصراصفهانی - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
شکوفه انتشاری - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

در این بررسی تعداد چهارده لاین پیشرفته ی انتخابی از آزمایش های مقایسه ی عملکرد در منطقه ی کبوتر آباد اصفهان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و در مقایسه با دو رقم شاهد پیشتاز و بهار به مدت دو سال زراعی متوالی87-86 و88-87 بررسی شدند. کشت ارقام و لاین های مورد آزمون در نیمه ی اول آبان ماه به صورت ماشینی انجام شد. ابعاد هر کرت آزمایشی 6 متر طول در1/2 متر عرض بود و مساحت مفید برداشت هر کرت در نهایت 5×1/2 متر مربع یعنی 6 متر مربع بود. صفات کمی مورد بررسی شامل: تعداد روز تا ظهور خوشه، تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، اندازه ی خوشه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، تعداد بوته ی آلوده به نماتد، تعداد بوته ی سن زده و نیز شته زده بودند. برای اندازه گیری کلیه ی پارامترهایمورد نظر در هر کرت آزمایشی از ابتدا و انتهای تمامی خطوط کاشت 0/5 متر و هم چنین، خطوط اول و آخر هر کرت به عنوان اثرات حاشیه حذف و ما بقی مانده ی هر کرت یعنی خطوط 2، 3 ،4 جامعه ی آماری را تشکیل داده و نمونه گیری ها به صورت تصادفی انجام گرفت. نتایج حاصله در خصوص لاین های امید بخش گندم در مقایسه با دو رقم گندم بهار و پیشتاز به عنوان شاهد نشان داد که لاین های مورد آزمون از نظر صفات کمی مورد مطالعه در آزمایش سال اول و دوم و نیز تجزیه ی مرکب دو سال شامل: تعداد روز تا ظهور خوشه، تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، اندازه یسنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه با یکدیگر و در مقایسه با ارقام شاهد متفاوت و با اثر معنی دار در سطح احتمال یک درصد قابل تفکیک و متمایز می باشند. هم چنین، نتایج حاصل از نمودار تجزیه ی خوشه ای ارقام و لاین های مورد آزمون و نیز ضرایب هم بستگی صفات کمی مورد مطالعه در این پژوهش حاکی از اختلافات فاحش و معنی دار در بین ارقام و لاین های مورد آزمون بوده که تاییدی بر مقایسه ی میانگین و گروه های دانکن مورد آزمون می باشد که در این آزمانیش لاین شماره 9 -86-Mبا عملکرد 8/827 تن در هکتار دارای بالاترین عملکرد دانه می باشد که معرف ارقام جدید می تواند در افزایش تولید و بهبود وضعیت تغذیه مردم تأثیرگذار باشد و نقش مؤثری در سلامت جامعه ایفا نماید.

گندم، صفات کمی، لاین، رقم، مقاومت، اصفهان