فیض اله فیضی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه بیرجند
مهدی دستورانی - استادیار،گروه علوم ومهندسی آب،عضوهیات علمی دانشگاه بیرجند

اخیرا در اثر بروز خشکسالی ها و تغییر اقلیم زمین وهمچنین افزایش جمعیت جهان مشکلاتی درتأمین آب و غذای مورد نیاز به وجود آمده است. به طوری که بحران آب درکشورهایی مانند ایران که دارای اقلیم خشک و نیمه خشک هستند، جدی تر است. در واقع با توجه به منابع موجود و تقاضای کنونی، منابع آب موجود جوابگوی تأمین نیاز آیندگان نخواهد بود. لذا توجه به شیوه های نوین تأمین آب بسیار ضروری است.یکی از جدیدترین شیوه ها برای حل این مشکل، توجه به آب مجازی و ردپای آب محصولات و تجارت آب مجازی است. در این مقاله مفهوم آب مجازی و ردپای آب و مفاهیم مرتبط با آن از جمله بهره وری آب، آب تجدیدپذیر، الگوی مصرف خانوار و تعاریفی همچون برداشت،مصرف و آب برگشتی به طور خلاصه توضیح داده شده و همچنین تلاش شده تا این مفاهیم به صورت شماتیک و خلاصه شده در جداول و شکل ها نمایش داده شوند. همچنین در انتها خلاصه ای از مطالعه ردپای آب در کالیفرنیا آورده شده است.

آب مجازی ، تجارت آب،آب تجدید پذیر