حسن مقدم - هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف و رئیس مرکز تحقیقات و مطالعات وزارت راه و ترابری

ساختمانهای آجری عموما در مقابل زلزله رفتار شکننده ای دارند و بررسی زلزله های گذشته در ایران و جهان نشان میدهد که بیشترین تلفات را داشته اند. انهدام کامل ساختمانهای آجری بیشتر ناشی از فقدان ظرفیت جذب انرژی و تغییر شکل پذیری بوده است. در این برنامه تحقیقاتی ، هدف اصلی یافتن روشهای مناسب برای تقویت و تعمیر و افزایش آمادگی ساختمانهای آجری متداول در ایران بوده است ، با عنایت به ویژگیها و تفاوتهائی که با بناهای آجری در شربه دارند. در این راستا، دیوارهای برشی محور مطالعه قرار گرفتند. و رفتار آنها تحت نیروهای جانبی بررسی شد. عوامل عمده در این بررسی ها عبارت بودند از : میزان و آرایش میلگردهای قائم، میزان و آرایش میلگردهای افقی ، ضخامت دیوار، طول دیوار، اثر تناوب بارگذاری. علاوه بر این برای تعیین شیوه های تقویت ، پس از بارگذاری و تخریب نسبی نمونه های میلگردهای آسیب دیده بوسیله جوشکاری تعمیر شده و دیوار بروش بتن پاشی تقویت شد.نتایج آزمایش حاکی از افزایش قابل ملاحظه مقاومت و نرمی ناشی از وجود میلگردهای قائم می باشد. همچنین ، مشاهده گشت که نمونه هائی که دارای میلگرد قائم بودند از خواص پسماند بسیار بهتری نسبت به نمونه فاقد میلگرد قائم برخوردارند ، بنابراین می توان نتیجه گرفت که وجود میلگرد قائم ظرفیت جذب انرژی را افزایش میدهند. یک دستبافت مهم مطالعات جاری تفاوت اساسی میان حالت تسلیم میلگردهای قائم در نمونه های تحت مطالعه ، موارد نظیر در پژوهشهای محققین غربی است . در دیوارهای برشی آجری معمولا میلگردهای قائم به تنش تسلیم رسیده و دچار تغییر شکلهای خمیری می شوند در حالیکه بعلت معماری متفاوت ، در نمونه های ما میلگردهای قائم دچار لغزش شدند. برای افزایش چسبندگی میلگردهای قائم از کلاف افقی فوقانی استفاده شد.نتایج دال بر تاثیر چشمگیر کلاف افقی دارد. نتایج همچنین حاکی است که افزودن یک روکش بتنی به دیوار تاثیر بسزائی در افزایش مقاومت و بهبود رفتار آن خواهد داشت . با بکارگیری یافته های این پروژه براحتی می توان ساختمانهای آجری غیر مسلح با آسیب پذیری لرزه ای شدید را تبدیل به بناهائی ایمن با استقامت لرزه ای بسیار خوب نمود. و از اینرو تلفات جانی و مالی ناشی از زلزله های مخرب در کشورمان را تا حد مطلوب کاهش داد.