مهسا اقحوانی شجری - دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم - گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
رضا قربانی - دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور مطالعه اثرات کاربرد منفرد و تلفیقی کودهای آلی، زیستی و شیمیایی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز (Coriandrum sativum L.)، آزمایشی در سال زراعی ۹۰-۱۳۸۹ در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و ۱۲ تیمار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: ۱- کود زیستی میکوریزا، ۲- کود زیستی بیوسولفور به همراه گوگرد آلی بنتونیت دار، ۳- کود شیمیایی (NPK)، ۴- کود گاوی، ۵- ورمی کمپوست، ۶- میکوریزا + کود شیمیایی، ۷- میکوریزا + کود گاوی، ۸- میکوریزا + ورمی کمپوست، ۹- بیوسولفور + کود شیمیایی، ۱۰- بیوسولفور + کود گاوی، ۱۱- بیوسولفور + ورمی کمپوست و ۱۲- شاهد. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد شاخه جانبی (۶/۶ عدد) در تیمار کاربرد تلفیقی کود زیستی بیوسولفور با کود گاوی و بیشترین تعداد چتر در بوته (۱۹ عدد) و چترک در چتر (۵ عدد) در تیمار کاربرد منفرد کود زیستی میکوریزا به دست آمد. حداکثر تعداد دانه در چتر (۶/۲۱ عدد)، تعداد دانه در بوته (۳۶۶ عدد)، عملکرد دانه (۱۴۶۸ کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (۵۵ درصد) در تیمار مصرف تلفیقی کود زیستی میکوریزا با کود شیمیایی مشاهده شد. کاربرد تلفیقی کود زیستی بیوسولفور با کود شیمیایی اثر چشمگیری در افزایش وزن صد دانه و عملکرد بیولوژیکی گیاه داشت. بیشترین مقادیر درصد و عملکرد اسانس دانه به ترتیب در تیمارهای مصرف منفرد کود زیستی میکوریزا و مصرف تلفیقی کود زیستی میکوریزا با کود شیمیایی به دست آمد (۲/۰درصد و ۲۶۰۲ گرم در هکتار). به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که کاربرد کودهای زیستی به خصوص میکوریزا نقش چشمگیری در افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز داشت. علاوه بر این، مصرف تلفیقی کودهای زیستی به خصوص میکوریزا با کودهای آلی و شیمیایی اثرات به مراتب بهتری در مقایسه با کاربرد منفرد منابع کودی مورد مطالعه ایجاد کرد.

بیوسولفور, درصد اسانس, شاخص برداشت, عملکرد اسانس, عملکرد بیولوژیک, میکوریزا