رضا گیمدیل - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مجید عزیزی - دانشیار گروه باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

مطالعه فنولوژی گیاهان در حال انقراض به منظور کسب اطلاعات اولیه جهت کشت و در راستای اهلی کردن آن و جلوگیری از انقراض و نابودی این گونه های گیاهی مد نظر می باشد. هدف اصلی این مطالعه بررسی فنولوژی گونه در حال انقراض موسیر ایرانی(Allium hirtifolium) در زمین زراعی در شرایط آب و هوایی مشهد می باشد. موسیر ایرانی گیاهی چند ساله، از خانواده آلیاسه و گیاه اندمیک ایران می باشد.این گیاه کاربردهای متعددی در طب سنتی و در مصارف خوراکی دارد. جهت انجام تحقیق ابتدا اطلاعات هواشناسی و اقلیمی منطقه استخراج گردید. سپس با مراجعه به محل کشت هر هفته یک مرتبه اقدام به برداشت اطلاعات فنولوژی موسیر کشت شده در زمین گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که شروع رشد این گیاه از اواسط بهمن ماه(همراه با افزایش دما) با متوسط دمای 5/6 درجه سانتیگراد رشد رویشی شروع، مرحله گلدهی از اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد ماه با میانگین دمای 3/16 درجه سانتیگراد، مرحله بذر دهی با گرمتر شدن هوا از اواسط خرداد ماه تا اوایل تیر ماه و در نهایت مراحل ریزش بذر از اوایل تیرماه تا اواسط تیر ماه ادامه دارد و به طور کلی مشخص گردید که طول دوره رویشی موسیر ایرانی در شرایط آب و هوایی مشهد حدود 150 روز است.مراحل رشد رویشی تا ظهور سلقه گلدهنده نیاز به5/459 درجه-روز و برای تولید بذر نیاز به 1583 درجه –روز دما دارد.

موسیر ایرانی، فنولوژی، زمین زراعی، مشهد