امیرعلی اشرفیان پور مهابادی - کارشناسی ارشد مهندسی معماری، موسسه آموزش عالی پویندگان دانش

نظم بصری از پارامترهای اصلی و مهم فضاهای انسان ساخت مخصوصا در محیط شهری به شمار می رود و همانطور که محیط داخلی زندگی انسان (خانه) بایستی از زیبایی برخوردار باشد محیط بیرونی (شهر) نیز باید زیبا و دارای کیفیت بصری مناسب باشد بنابراین اهمیت بررسی موضوع نظم بصری و نقش کیفیت های محیطی در ارتقاء و بهبود سیمای شهری آشکار می گردد. معماری و شهرسازی گذشته ایران زمین که همواره با تکیه بر خلاقیت و خصائص پایدار از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، در عصر حاضر در اثر مواجهه با عوامل متعدد؛ بویژه تاثیر پذیری از مظاهر تمدن صنعتی شده غرب از حقیقت خویش فاصله گرفته و صورتی غیربومی و در برخی مواقع، تنزلی یافته است. شیوه جدید سازماندهی فضا با غفلت از اندیشه پیشینیان با سنت فکری ایرانی همخوانی نداشته و خصوصیات ملی و فرهنگی شهرسازی در کشور را دگرگون ساخته است. اصول معنوی حاکم بر شهرسازی سنتی ایران، ریشه در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم دارد. اصل نظم به عنوان یکی از اصول معنوی، به خوبی در شهرسازی سنتی ایران کالبد یافته و می تواند پایه محکمی برای تداوم این فرهنگ غنی باشد. نظم در معماری و خصوصا در معماری سنتی ایران نقش بسیار کلیدی را ایفا میکند. این نقش به قدری مهم و قابل درک است که گویی در تمام انسانها به صورت فطری نهادینه شدهاست. اما در معماری پارامتریک با توجه به عدم وجود مبانی نظری مکتوب مناسبو به زبان فارسی، نیاز به نگاهی دقیق به موضوع نظم و چگونگی کارکرد آن در معماری پارامتریک به شدت احساس می شود. اصول معنوی حاکم بر شهرسازی سنتی ایران، ریشه در فرهنگ و اندیشه های این مرز و بوم دارد. اصل نظم به عنوان یکی از اصول معنوی، به خوبی در شهرسازی سنتی ایران کالبد یافته و می تواند پایه محکمی برای تداوم این فرهنگ غنی باشد.

واژه های کلیدی: نظم بصری، معماری پایدار، سیمای شهری