سید عرفان حسینی فر - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجید شفیع پور مطلق - استادیار، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
خسرو اشرفی - دانشیار، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمدرضا احدی - پژوهشکده حمل و نقل، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران

این پژوهش به منظور تعیین میزان و نحوه تاثیر انواع پارامترهای ترافیکی، جغرافیایی و محیطی بر انتشار آلاینده های خطرناک و سمی انجام شده است. در این مطالعه موردی به منظور نیل به هدف مذکور ضمن برقراری یک تصاعد حسابی در دامنه ورودی ها، هر یک از پارامترهای ورودی به صورت نقطه ای در اختیار مدل تخمین انتشار IVE قرار گرفته است. در ادامه و جهت تعیین میزان حساسیت انتشار آلاینده های خطرناک از اگزوز خودروهای سواری نسبت به عوامل ورودی، از مدل رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که تاثیرگذارترین عامل بر افزایش انتشار آلاینده های بوتادین، استالدهید و فرمالدهید با ضرایب تعیین ۰/۷۱، ۰/۶۸ و ۰/۶۶ میانگین سن ناوگان خودروهای سواری است. این در حالی است که بر اساس یافته های این فعالیت پژوهشی، مهم ترین و اثرگذارترین عامل افزایش انتشار آلاینده های آمونیاک و بنزن به ترتیب با ضرایب تعیین ۰/۹۰ و ۱/۰۰، شیب جاده و مقدار بنزن موجود در سوخت است. با بررسی روند تغییرات میزان انتشار آلاینده ها تحت تاثیر مقادیر مختلف پارامترهای ترافیکی، جغرافیایی و محیطی می توان مقادیر بهینه هر یک از این عوامل را به منظور حداقل سازی میزان انتشار ارزیابی نمود. با توجه به نتایج به دست آمده، نوسازی ناوگان خودروهای سواری، بهبود کیفیت سوخت و احداث جاده هایی با شیب ملایم می تواند به عنوان راهکاری مناسب در جهت کاهش انتشار آلاینده های سمی در شهر تهران در نظر گرفته شود.

آلاینده های خطرناک, تحلیل حساسیت, خودروهای سواری, مدل IVE