حسین بیات - عضو هیات علمی پژوهشکده گل و گیاهان زینتی/ رییس
افشین حسنی مهربان - عضو هیات علمی، تهران، بلوار کشاورز، بین کارگر و جمالزاده، پلاک ۳۴۶ ، طبقه ۵ واحد ۱۹ ، شرکت بازرسی تاک
ناصر صفایی - گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود شمس بخش - دانشگاه تربیت مدرس

ویروس لکه زرد زنبق (Iris yellow spot virus, IYSV) یکی از گونه های گروه تبارزائی یوراسیایی جنس Orthotospovirus است که مشابه سایر گونه های این جنس، از نظر ژنومی دارای سه قطعه ژنومی کوچک (S) ، متوسط (M) و بزرگ (L) است. در مطالعه حاضر توالی کامل قطعه کوچک دو جدایه ویروس از میزبان تره ایرانی (Allium ampeloprasum) (IYSV-Le۱M) و پیاز (A. cepa) (IYSV-O۲K) و نیز ژن غیر ساختمانی قطعه متوسط (M) جدایه IYSV-Le۱M تعیین شد. نتایج نشان داد که بر اساس توالی آمینواسیدی ژن های نوکلئوکپسید (N)، غیر ساختمانی قطعه کوچک (NSs) و غیر ساختمانی قطعه متوسط (NSm)، جدایه های استان مرکزی نسبت به سایر جدایه های ویروس لکه زرد زنبق بیشترین قرابت را با یکدیگر دارند. با این حال منطقه بین ژنی (Intergenic Region, IGR) قطعه آر ان ای کوچک این دو جدایه با سایر جدایه های تعیین توالی شده ویروس لکه زرد زنبق تفاوت های ساختمانی مشخصی را نشان داد. منطقه بین ژنی جدایه تره ایرانی دارای بیشترین طول در بین جدایه های ویروس لکه زرد زنبق تعیین توالی شده بود، این ناحیه در جدایه پیاز ۴۴۰ نوکلئوتید و در جدایه های هندی و هلندی به ترتیب ۳۱ و ۲۲ نوکلئوتید نسبت به جدایه تره ایرانی کوتاه تر بودند. یافته های بررسی حاضر اطلاعات جدیدی در خصوص تنوع ژنتیکی و تبارزایی جدایه های ویروس لکه زرد زنبق ارایه می دهد.

Orthotospovirus, پیاز, تره ایرانی, بین ژنی