محمدرضا اکبری - رییس کارگروه حکمرانی، بازنگری سیاست های کلی انرژی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران، ایران،
امیرحسین سوهانکار - کارشناس انرژی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران، ایران
حمید حیدری - رییس کارگروه عرضه نفت و گاز، بازنگری سیاست های کلی انرژی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، تهران، ایران

وضعیت حکمرانی انرژی کشورهای مختلف براساس چهار عنصر اصلی رویکرد، اهداف، نهادها و ابزارهای سیاستی ارزیابی می شود. از میان این چهار عنصر، موضوع مقاله حاضر حوزه نهادهای سیاستی و هدف از آن تدوین نقشه راهی برای اصلاح ساختار حکمرانی انرژی است. بدین منظور، ابتدا مجموعه ای از اطلاعات لازم جهت آسیب شناسی ساختار حکمرانی انرژی کشور از طریق مطالعات کتابخانه ای، مطالعات تطبیقی و مصاحبه با خبرگان حوزه انرژی جمع آوری شد. برنامه ریزی و مدیریت غیریکپارچه انرژی در وزارتخانه‎های نفت و نیرو و تمرکز لایه های تنظیم گری و تصدی گری در این وزارتخانهها به‎عنوان مهم‎ترین آسیب های بخش انرژی کشور شناسایی شد و حرکت به‎ سمت تاسیس وزارت انرژی با هدف مدیریت یکپارچه بخش انرژی از اصلی‎ترین پیشنهاداتی بود که صاحب‎نظران این حوزه روی آن اجماع داشتند. سپس طی برگزاری بیش از ۱۱۰ جلسه (معادل بیش از ۱۵۰۰ نفر ساعت) در یک پنل تخصصی متشکل از متخصصان حوزه‎های اقتصاد انرژی ، بالادستی و پایین دستی نفت و گاز، برق، تنظیم‎گری انرژی، حکمرانی انرژی و حقوق نفت و گاز، اصلاحاتی که باید به منظور تاسیس وزارت انرژی کارآمد ایجاد گردد تعیین شد و جهت اعتبارسنجی در یک پنل خبرگانی متشکل از فعالان بخش انرژی کشور از وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت علوم، سازمان برنامه و بودجه و مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد ارزیابی قرار گرفت. این اقدامات به طور خلاصه عبارتند از: انتصاب معاون انرژی رئیس جمهور، تاسیس سازمان راهبردی انرژی کشور، اصلاح قانون شورای عالی انرژی به منظور انتقال دبیرخانه از سازمان برنامه و بودجه به سازمان راهبردی انرژی و اصلاح وظایف شورای عالی انرژی، تدوین قانون جامع انرژی توسط سازمان راهبردی انرژی با هدف اصلاح نظام حکمرانی انرژی و انجام اقدامات لازم جهت تاسیس وزارت انرژی، اجرای قانون جامع انرژی توسط سازمان راهبردی انرژی کشور.

سیاست گذاری انرژی, حکمرانی انرژی, برنامه ریزی و مدیریت, تنظیم گری, وزارت انرژی