روح اله مرادی - کرمان
پرویز رضوانی مقدم - دانشگاه فردوسی مشهد
یاسر علیزاده - ایلام
رضا قربانی - دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده به منظور بررسی اثرات عصاره آبی دو گیاه نخود و زیره سیاه و مخلوط عصاره این دو گیاه بر جوانه زنی و خصوصیات مورفولوژیکی گیاهچههای یولاف وحشی و خردل وحشی به عنوان دو علف هرز رایج، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تکرار انجام شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل عصاره آبی در ۳ سطح (۱- زیره سیاه، ۲- نخود و ۳- ترکیب عصاره این دو گیاه)، نوع علف هرز در ۲سطح (۱- یولاف وحشی و ۲- خردل وحشی) و غلظت عصاره در ۵ سطح (۰، ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۶۰ درصد) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی، وزن ریشه چه و ساقه چه و طول ریشه چه و ساقه چه در تیمار شاهد و کمترین مقدار آن ها در تیمار ۶۰ درصد عصاره ها بدست آمد. در این آزمایش عصاره زیره سیاه و مخلوط، به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را بر کاهش درصد و سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه داشتند. بین دو گونه علف هرز، یولاف وحشی نسبت به خردل وحشی درصد جوانه زنی و طول ساقه چه کمتری داشت و خردل وحشی از سرعت جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه و طول ریشه چه کمتری نسبت به یولاف وحشی برخوردار بود. با توجه به نتایج بدست آمده، عصاره زیره سیاه و نخود به عنوان ترکیباتی قوی برای کنترل علف های هرز، می تواند نتایج امیدوارکننده ای در راستای کشاورزی پایدار به همراه داشته باشد. واژه های کلیدی: آللوپاتی، خردل وحشی، زیره سیاه، عصاره، نخود، یولاف وحشی