احمد نظامی
فاطمه کیخا آخر
محمد جواد موسوی
ابراهیم ایزدی
سمیه نظامی
مریم یوسف ثانی

این مطالعه با هدف بررسی تحمل به یخ زدگی گیاه بنفشه (Viola gracilis L.) در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملا تصادفی با شش تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۸۷ انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله ۵- ۷ برگی با قرار گرفتن در فریزر ترموگرادیان در معرض ۱۲ دمای یخ زدگی (صفر، ۲-، ۴-، ۶-، ۸-، ۱۰-، ۱۲-، ۱۴-، ۱۶-، ۱۸-، ۲۰- و ۲۲- درجه سانتی گراد) قرار داده شدند. پایداری غشاء پلاسمایی پس از یخ زدگی از طریق اندازه گیری نشت الکترولیت ها و درصد بقاء و رشد مجدد گیاهان پس از سه هفته رشد در شاسی سرد و به ترتیب از طریق شمارش تعداد بوته ها و تعیین نسبت آن ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ زدگی و اندازه گیری صفاتی نظیر وزن خشک، ارتفاع گیاه، تعداد گل و تعداد شاخه جانبی تعیین شد. با کاهش دما درصد نشت الکترولیت ها به طور معنی داری افزایش یافت، به طوری که در دمای ۲۰- درجه سانتی گراد به حداکثر رسید. درصد بقاء گیاهان تا دمای ۱۸- درجه سانتی گراد تحت تاثیر قرار نگرفت، ولی در دمای پایین تر، درصد بقاء کاهش معنی داری نشان داد. بر اساس نتایج حاصل، دمای کشنده ۵۰ درصد گیاهان (LT۵۰) بر اساس درصد نشت و درصد بقاء به ترتیب ۲۰- و ۴/۱۹- درجه سانتی گراد تعیین شد. کاهش دما به کمتر از ۱۸- درجه سانتی گراد سبب کاهش شدید وزن خشک گیاهان شد و دمای کاهنده ۵۰ درصد وزن خشک گیاهان ( (RDMT۵۰۲/۱۹- درجه سانتی گراد بود.

خوسرمایی, درصد بقاء, نشت الکترولیت ها, وزن خشک