فرزانه رضوی - استادیار و عضو هیات علمی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی (AREEO)، شهرکرد، ایران

تنش سرمازدگی بهاره از نوع خصوصا سرما و یخ زدگی تشعشی در درختان میوه معتدله زودگل مانند بادام، زردآلو، گوجه، آلو و هلو و در بعضی از نقاط حتی سیب و گلابی و گردو از اهمیت بسیاری در بحث اقتصاد باغات و امنیت غذایی برخوردار است، به گونه ای که وقوع سرمازدگی بهاره در برخی سال‮ها، منجر به کاهش قابل توجه تولیدات باغی و صادرات این محصولات به خارج از کشور به ویژه در بادام و زرد آلو می‮شود. با توجه به خسارات اقتصادی گسترده به عملکرد کمی و کیفی این محصولات در اثر تنش سرمازدگی بهاره، ارائه راهکارهای کارآمد برای محافظت باغات موجود از ضروریات بخش کشاورزی و باغات می باشد. تعیین این روشهای فعال حفاظتی برای هر باغ به صورت تخصصی، بر اساس شرایط توپوگرافی و میکرو کلیمای باغ و نیز قدرت اقتصادی باغدار بوده، که با هدف افزایش دمای هوا برای حداقل یک یا دو درجه سانتیگراد در سطح جوانه ها ، گلها و میوه های جوان و یا به تعویق انداختن باز شدن گلها در زمان رخداد پدیده سرمازدگی بهاره در باغات میباشد. این روشهای فعالنقش برجسته ای در جلوگیری از وقوع سرمازگی شدید در باغات موجود و قدیم الاحداث دارند. از مهمترین این شیوه ها می توان به استفاده از تورها یا شید های ضد سرما و ضد یخ، مه پاشی و فوم پاشی با استفاده از دستگاه فوگر، ایجاد دود و مه در سطح تاج درختان ، استفاده از بخاریهای باغی متحرک و ثابت، استفاده از آبیاریهای غرقابی و بارانی ، استفاده از سیستم چاهک معکوس و دستگاه مولد باد، محلولپاشی درختان با استفاده از تنظیم کننده های رشد و نیز محلول های ضد یخ سیستمیک تخصصی، سیستمهای ضد تگرگ و غیره اشاره نمود.

سرمازدگی بهاره، روشهای حفاظت فعال، روشهای حفاظت غیر فعال، سیستم چاهک معکوس، محلول ضد سرمازدگی، درختان میوه معتدله