محمد رفاهی - واحد تحقیق و توسعه شرکت تعاونی عسل قطره طلایی دشت بهشت، قم، ایران
شبنم پری چهره - بخش تحقیقات زنبور عسل، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

بره موم یا همان چسب زنبورعسل به طور عمده ماده ای رزینی چسبناک است که توسط زنبورهای عسل از جوانه، برگ ها، پوست، ماده مترشحه از درختان و گیاهان مختلف جمع آوری و در ادامه در داخل کندو با اضافه کردن مقداری موم، گرده گل و ترشحات بزاقی فرآوری می شود. بره موم تولیدی به وسیله زنبورعسل شبیه موم و معطر که به رنگ های مختلف زرد، سبز، قرمز، قهوه ای تیره و عموما سبز زیتونی بوده و غالبا در قسمت داخلی دریچه پرواز کندوی زنبورعسل مشاهده می شود. در بین عوامل مختلف موثر در تولید بره موم از جمله شرایط جغرافیایی و آب و هوایی، نژاد و جمعیت کلنی زنبورعسل و میزان ذخیره غذایی کندو؛ گیاهان مولد صمغ و رزین در منطقه بیشترین اهمیت را در کمیت و کیفیت بره موم تولیدی زنبورعسل دارد. از آنجایی که خواص فیزیکی و شیمیایی بره موم اعم از رنگ، طعم و بو، مواد موثره و خواص دارویی آن متاثر از نوع صمغ و رزین و منشا گیاهی می باشد، شناخت دقیق گیاهان مولد صمغ و رزین هر منطقه ضروری است. به دلیل فلور غنی گونه های گیاهی و اقلیم های متعدد در کشور، تنوع بالایی به لحاظ منابع گیاهی صمغ و رزین در کشور وجود دارد. هدف از ارائه این مقاله معرفی گونه های گیاهی مولد صمغ و رزین ارزشمند در زنبورداری ایران می باشد. گیاهان تیره سرو، کاج، بید، توس و چتریان مهمترین منابع صمغ و رزین در ایران می باشند که در تهیه بره موم زنبورعسل حائزاهمیت هستند.

زنبورعسل, رزین, صمغ, بره موم, ترکیبات ثانویه, گیاهان