ناصرعلی عظیمی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
دانیال علی عظیمی - دانشکده علوم و مهندسی کامپیوتر شهید بهشتی

در دنیای امروز، جهانی شدن موضوعی بسیار مهم و انکارناپذیر است که ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دارد. در واقع جهانی شدن به اقتضای تحولات اقتصادی، سیاسی، علمی و گسترش ارتباطات در عصر حاضر رخ نموده و کشورها لاجرم باید خود را با آن هماهنگ سازند. از سویی، رشد و توسعه اقتصادی کشورها بسیار متاثر از این ارتباط می باشد و جهانی شدن به صور گوناگونی بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها تاثیر می گذارد. یکی از شاخص هایی که اخیرا برای سنجش رشد و توسعه اقتصادی کشورها مورد استفاده قرار می گیرد شاخص پیچیدگی اقتصادی است. پیچیدگی اقتصادی بازتابی از توانایی های تولیدی کشور است و نقش مهمی در رشد اقتصادی ایفا می کند. هدف از انجام این پژوهش، این است که، تاثیر جهانی شدن در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را بر پیچیدگی اقتصادی کشورها مورد بررسی قرار دهیم. در این پژوهش، آمارهای مربوط به جهانی شدن در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، از سایت موسسه اقتصادی سوئیسKOF استخراج شده است. همچنین از شاخص انباشت سرمایه انسانی، و شاخص های حکمرانی خوب به عنوان متغیرهای کنترل در این پژوهش استفاده شده است. برای این منظور ۱۱۰ کشور در یک دوره زمانی ۱۵ ساله، از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۶ با استفاده از روش پانل دیتا مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی ازآن است که شاخص جهانی شدن در هر سه بعد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، تاثیر مثبت و معنادای بر شاخص پیچیدگی اقتصادی دارد. ضرایب اثرگذاری در هر سه بعد عبارت است از: بعد اقتصادی(۰۱/۰)، بعد اجتماعی(۰۷/۰) و بعد سیاسی (۰۳/۰). که نشان می دهد که شاخص جهانی شدن در بعد اجتماعی بیشترین تاثیرگذاری را نسبت به دو بعد دیگر داشته است. همه ابعاد جهانی شدن می تواند پیچیدگی اقتصادی کشورها را تقویت نماید.

جهانی شدن, پیچیدگی اقتصادی, پانل دیتا, ابعاد جهانی شدن, شاخص جهانی شدن KOF