حمیدرضا حیدری - صنعتی امیرکبیر
مرضیه حسینی - پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران

در سه دهه ی اخیر، تحقیقات بسیاری در زمینه ی پلیمرهای حافظه شکلی انجام شده و در چند سال گذشته نیز علاقه به تحقیق و پژوهش در این زمینه، مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در این مطالعه به بازبینی جامع و کاملی در مورد ساختار، سازوکار، مدل و کاربردهای این دسته از پلیمرها پرداخته شده است. به طورکلی سازوکارهای پلیمرهای حافظه شکلی به سه گروه القای گرمایی مستقیم، القای گرمایی غیرمستقیم و القای نوری تقسیم می شوند و هر کدام واحد کلید مخصوص به خود را دارند که کنترل کننده ی ساختار شکل است. این کلیدها دارای فاز آمورف یا نیمه بلورین هستند که در دو سطح فازی و مولکولی تعریف می شوند. هم چنین افزایش خواص مکانیکی از جمله استحکام و چقرمگی پلیمرهای حافظه شکلی، از اهمیت بالایی برخوردار است که می تواند باعث افزایش کارایی آن ها شود. از پلیمرهای حافظه شکلی می توان در صنایع پزشکی، هوافضا، نساجی و غیره استفاده کرد. در صنایع نساجی، از فرایند الکتروریسی به عنوان روشی ساده و کارآمد برای تهیه ی الیاف پلیمری حافظه شکلی و توسعه ی ساختار آن ها استفاده می شود که سازوکار و نحوه ی تهیه ی این الیاف مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

پلیمرهای حافظه شکلی، محرک، واحد کلید، گرما، ساختار