مهدی مبارکی - عضو هیئتعلمی گروه پژوهشی توسعه اجتماعی جهاد دانشگاهی
زهره شهبازی - عضو هیئتعلمی گروه پژوهشی توسعه اجتماعی جهاد دانشگاهی
نجمه سادات مصطفوی - عضو گروه پژوهشی توسعه اجتماعی جهاد دانشگاهی

مساله مورد مطالعه این مقاله نابرابری در شاخص های بهداشتی و سلامت در بین استانهای مختلف کشور است . در این نوع از نابرابری برخوردارری از امکانات فرد به وسیله منطقه محل سکونتش محدود می شود. کاهش این نوع نابرابری در وهله اول منوط به توزیع متناسب منابع و امکانات و توان سیستم بهداشت و سلامت در ایجاد تغییرات برای کاستن از نابرابری های منطقه ای است . بنابراین این مقاله با هدف تبیین نابرابری های بهداشت و سلامت در سطح استانهای کشور به دنبال پاسخ به این سوال است که دسته بندی استانهای کشور از حیث دستیابی به شاخص های توسعه بهداشت چگونه است ؟روش پژوهش از نوع توصیفی بوده که به بررسی وضعیت شاخصهای ساختاری سلامت در استانهای کشور در سال ۱۴۰۰ است . دادههای مورد نیاز در سه گروه شاخصهای نهادی ، نیروی انسانی و بهداشت روستایی با استفاده از جمع آوری اطلاعات ثبتی در سالنامه های آماری و گزارشات نهادهای اجرایی مرتبط در سراسر کشور جمع آوری گردید. تحلیل دادهها بر اساس الگوی اسکالوگرام انجام گرفت نتایج تحلیل ها نشان می دهد که در حیطه شاخص نهادی توسعه سلامت ، بهترین وضعیت را استان تهران با ۶۳,۱۹۱ درصد و استان قم با ۰۳,۱۱۰ درصد در برخورداری از شاخص های نهادی توسعه سلامت داشتند. بدترین وضعیت و کمترین برخورداری از این شاخص مربوط به استانهای بوشهر با ۴۸,۲۲ درصد و ایلام با ۹۳,۲۴ درصد بوده است . در شاخص نیروی انسانی توسعه سلامت ، بیشترین میزان یرخورداری متعلق به استان ایلام با ۸۲,۹ درصد و استان جهارمحال و بختیاری با ۲۶,۹ درصد می باش و بدترین وضعیت و کمترین میزان برخورداری در شاخص نیروی انسانی توسعه سلامت برای استانهای قم با ۹,۳ درصد و خراسان رضوی با ۸۵,۴ درصد بوده است . در شاخص بهداشت روستایی استان تهران با ۵۷,۷۹ درصد بهترین وضعیت و استان البزر با ۷۳,۲۸ درصد بدترین وضعیت را داشته است . در کل وجود اختلاف ، شکاف زیاد و عدم تعادل در برخورداری از شاخص های ساختاری بهداشت و سلامت بین استانهای مختلف کشور وجود دارد.

شاخص های ساختاری بهداشت و سلامت ، نابرابری ، توسعه یافتگی ، اسکالوگرام، استانهای کشور