Mohadese Yousefi - Department of Food Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
Mandana Bimakr - Department of Food Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran
Seyyed Mohammad Ghoreishi - Department of Chemical Engineering, Faculty of Engineering, Isfahan University of Technology, Iran
Ali Ganjloo - Department of Food Science and Engineering, Faculty of Agriculture, University of Zanjan, Zanjan, Iran

در پژوهش حاضر، تاثیر روش های نوین استخراج دی اکسید کربن فوق بحرانی (SC-CO۲) و حلال به کمک مایکروویو (MAE) و هم چنین روش سنتی سوکسله (CSE) بر استخراج ترکیبات زیست فعال از دانه گیاه دارویی خار مریم مورد مطالعه قرار گرفت. بالاترین مقدار عملکرد کمی (۱۵/۰±۴۰/۲۲ درصد) با استفاده از روش CSE به دست آمد. در حالی که، کارایی روش های SC-CO۲ و MAE به ترتیب در حدود ۸۹ و ۵۰ درصد روش سوکسله بود. بالاترین میزان توانایی مهار رادیکال های آزاد ·DPPH و ·HO توسط ترکیبات زیست فعال حاصل از روش SC-CO۲ مشاهده گردید. نتایج حاصل از اندازه گیری محتوای فنول کل نشان داد که بیشترین (۱۴/۰±۹۳/۱۰۲ میلی گرم معادل گالیک اسید بر گرم) و کمترین (۱۸/۰±۵۰/۱۴ میلی گرم معادل گالیک اسید بر گرم) مقدار به ترتیب مربوط به ترکیبات حاصل از روش های SC-CO۲ و CSE می باشد. پروفایل اسید چرب با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی-آشکارساز جرمی شناسایی گردید. اسیدهای چرب لینولئیک اسید و اولئیک اسید به عنوان اسیدهای چرب غالب شناسایی شدند. به صورت کلی می توان اذعان نمود که دانه گیاه خارمریم منبع غنی از ترکیبات زیست فعال می باشد که استفاده از تکنیک های نوین SC-CO۲ و MAE می توانند جایگزین های امیدوار کننده ی روش سنتی جهت استحصال ترکیبات ارزشمند آن باشند.

Silybum marianum, Bioactive compounds, Supercritical carbon dioxide extraction, Microwave-assisted extraction., خارمریم, ترکیبات زیست فعال, دی اکسید کربن فوق بحرانی, حلال به کمک مایکروویو.