لیلا طاهری مقدم - Department of Animal Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
بهرام شهره - Department of Animal Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
حمید دلدار - Department of Animal Science, University of Guilan
سهیل یوسفی - Department of Animal Sciences, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: گوشت طیور به عنوان منبع پروتئین حیوانی اهمیت زیادی دارد به همین دلیل در کشورهای مختلف، سرمایه گذاری زیادی روی صنعت پرورش طیور ازجمله بلدرچین شده است. با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات بلدرچین از جمله تخم و گوشت آن و به صرفه بودن تولید این فرآورده، امروزه پرورش بلدرچین جایگاه خاصی در صنعت پرورش طیور پیدا کرده است. بلدرچین ژاپنی گونه متنوعی از طیور بوده که دارای ویژگی ­های منحصر به فردی از جمله گوشت لذیذ و مغذی، همچنین دارای تولید تخم بالایی می­ باشد. در واقع، فعالیت و جنب ­وجوش زیاد در بلدرچین­ ها، باعث ازدیاد ذخیره گلیکوژن در بافت­ های ماهیچه ­ای آن­ ها می­ شود که این امر باعث می­ گردد گوشت این پرنده مانند پرندگان شکاری، بسیار لذیذ شود. ارزش پروتئین موجود در گوشت این پرنده۲۴/۹۱ درصد می باشد و این در حالی است که انواع اسیدهای آمینه کمیاب که در سایر پروتئین ها یافت نمی شود، در گوشت این پرنده به فراوانی یافت می‎شود. ضریب تبدیل خوراک نقش مهمی در صنعت پرورش بلدرچین دارد. در بین جمعیت­ های مربوط به نژاد ژاپنی، سه جمعیت قهوه­ ای، سفید و خاکستری از گسترش بیشتری برخوردار هستند. با این وجود، اطلاعات مستند چندانی در خصوص ویژگی ­های اقتصادی و عملکردی این جمعیت­ ها و سایر جمعیت­ های مختلف بلدرچین ژاپنی در کشور وجود ندارد. این پژوهش به‎منظور بررسی مقایسه عملکرد تولید، ویژگی‎های لاشه، ویژگی­ های تخم‎گذاری و درصد جوجه درآوری در سه جمعیت سفید، خاکستری و قهوه ­ای بلدرچین نژاد ژاپنی انجام شد. مواد و روش­ ها: این آزمایش با سه تیمار و چهار تکرار و در مجموع با ۳۶۰ قطعه بلدرچین ژاپنی تا سن ۴۲ روزگی با شرایط پرورش و جیره یکسان در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تلفات در طول دوره آزمایش به‎صورت روزانه توزین و ثبت گردید. تیمارهای آزمایشی شامل جمعیت سفید بلدرچین ژاپنی، جمعیت قهوه­ ای بلدرچین ژاپنی و جمعیت خاکستری بلدرچین ژاپنی می ­باشد. در پایان دوره آزمایش (۴۲ روزگی) از هر تکرار تعداد ۳ قطعه بلدرچین که از نظر وزنی نزدیک به میانگین وزن واحد آزمایشی بودند انتخاب شدند و پس از کشتار ویژگی‎های لاشه (درصد لاشه، سینه و ران) اندازه ­گیری شد. سپس بعد از شروع تخمگذاری برای بررسی ویژگی ­های تخم­گذاری و درصد جوجه درآوری از ۱۴۴ قطعه بلدرچین ژاپنی (با رعایت نسبت ۳ به ۱ ماده و نر) به‎صورت پرورش در قفس انجام شد. پس از رسیدن پرنده ها به سن تخمگذاری از هر واحد آزمایشی ۳ عدد تخم انتخاب شد و ویژگی ­های کیفی تخم مانند میانگین وزن تخم، توده تخم، وزن مخصوص، واحد هاو و ضخامت پوسته تخم اندازه ­گیری شد. همچنین برای اندازه ­گیری و محاسبه درصد جوجه ­درآوری از هر تکرار ۲۴ عدد تخم انتخاب شد و سپس تخم ­های دارای صفات ظاهری نامطلوب مانند (بد شکل، پوسته کلسیمی، تخم های خیلی بزرگ و خیلی کوچک، پوسته سبز و ...) حذف شدند، سپس برای با گاز فرمالدئید ضد عفونی شدند و سپس به داخل شانه ­های مخصوص تخم انتقال داده شدند. تخم­ های بلدرچین به داخل دستگاه جوجه کشی انتقال یافتند. پس از انتقال تخم ­ها به دستگاه جوجه­ کشی تخم ­ها در روز ۱۴ جوجه­ کشی از قسمت ستر به داخل هچر انتقال پیدا کرد و روز ۱۷ و ۱۸ جوجه­ کشی جوجه­ های تازه تفریخ شده برداشته شده و درصد جوجه ­های تفریخ شده هر تیمار محاسبه گردید. یافته­ ها: نتایج آزمایش نشان داد که تیمارهای آزمایشی بر مقدار مصرف خوراک و ضریب تبدیل خوراک در دوره‎های مختلف اثر معنی‎دار نداشت ولی بر افزایش وزن روزانه در دوره‎های پایانی و کل دوره پرورش اثر معنی‎دار داشت (۰/۰۵p<)، بطوریکه بلدرچین سفید بیشترین میانگین افزایش وزن را داشت. همچنین نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی بر بازده درصد لاشه در واریته ­های مختلف معنی ­دار بوده بطوریکه سویه سفید دارای بیشترین درصد لاشه می­ باشد (۰/۰۵p<)، ولی سویه ­های مختلف اثر معنی­ دار بر سایر ویژگی­ های لاشه نداشت. نتایج نشان داد که بین واریته­ های مختلف بلدرچین ژاپنی بر ارتفاع سفیده، وزن پوسته، واحد هاو و وزن توده در هفته‎های ۱۶ تا ۱۷ اختلاف معنی­ داری مشاهده شد (۰/۰۵p<). بطوری­که بالاترین میزان واحد هاو و ارتفاع سفیده مربوط به سویه قهوه ­ای و کمترین مربوط به سویه خاکستری می­ باشد، واریته سفید وزن توده بالاتری نسبت به سایر واریته ­ها داشت و همچنین بیشترین مقدار وزن پوسته مربوط به واریته خاکستری و کمترین مربوط به تیمار قهوه ­ای می باشد. از طرف دیگر اختلاف معنی ­داری در درصد جوجه درآوری بین جمعیت‎های مختلف بلدرچین نژاد ژاپنی مشاهده نشد. نتیجه‎گیری: نتایج آزمایش حاضر نشان داد که بین واریته­ های مختلف بلدرچین ژاپنی در صفات مختلف اختلاف معنی‎داری مشاهده شد بطوریکه واریته سفید بلدرچین ژاپنی دارای بیشترین افزایش وزن و همچنین درصد لاشه بهتری نسبت به واریته­ های خاکستری و قهوه ­ای می­ باشد. از طرف دیگر واریته سفید بلدرچین ژاپنی در صفات کیفی تخم از جمله واحد هاو و وزن توده نیز بالاترین میزان را نشان داد. بنابراین می‎توان چنین استنباط کرد در این آزمایش واریته سفید بلدرچین ژاپنی از لحاظ عملکرد رشد و صفات کیفی تخم شرایط بهتر و مناسب­ تری نسبت به واریته ­های قهوه­ ای و خاکستری بلدرچین ژاپنی را نشان داد.

Hatchability, Japanese quail, laying characteristics, production performanc, بلدرچین ژاپنی, درصد جوجه درآوری, عملکرد تولیدی, ویژگی های تخم گذاری