افسانه امین غفوری - دانشجوی کارشناسی دکتری بوم شناسی زراعی، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
پرویز رضوانی مقدم - استاد، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی نصیری محلاتی - استاد، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
سرور خرم دل - ستادیار، گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور ارزیابی تراکم نسبی، تراکم و زیست توده علف های هرز در مزرعه گیاه دارویی کرچک Communis L. ricimus تحت تأثیر گیاهان پوششی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 88-1387 انجام شد تیمارهای آزمایش شامل چهار گیاه پوششی شبدر سفید (trifolinum repense L) شنبلیله (l.trigonellafoenum-graecum) ماشک (vicia villosa L) و خلر (lathyrus sativus L) و شاهد (بدون گیاه پوششی) بودند. صفات مورد مطالعه شامل تراکم نسبی، تراکم و وزن خشک علف‌های هرز در سه مرحله نمونه‌برداری بودند. گیاهان پوششی به صورت متراکم در آخر ابان‌ماه به صورت دستی براساس میزان بذر برای ماشک گل خوشه‌ای، خلر، شبدر و شنبلیله به ترتیب برابر با 120، 55، 20 و 60 کیلوگرم در هکتار کاشته شدند. نمونه‌برداری از جمعی علف‌های هرز در سه مرحله، 20 فروردین (قبل از برگرداندن گیاهان پوششی به خاک)، دوم تیر ماه (بعد از برگرداندن گیاهان پوششی) و قبل از برداشت کرچک انجام شد.. نتایج نشان داد که در مرحله‌های اول، دوم و سوم نمونه‌بردرای کمترین دامنه تراکم نسبی به ترتیب برای هفت‌بند (75/1-0 درصد)، خرفه و سوروف (80/23-88/5 درصد) و پیچیک صحرایی (66/26-55/5درصد) مشاهده شد. اثر گیاهان پوششی بر تراکم و زیست توده علف‌های هرز در مراحل مختلف نمونه‌برداری در مزرعه کرچک معنی‌دار (p<0/01) بود. بدین تریتب، در راستای بهره‌گیری از اصول اکولوژیک در کنترل علف‌های هرز می‌توان کاشت گیاهان پوششی را به عنوان راهکاری اکولوژیک و همسو با طبیعت مدنظر قرار داد.

خلر، زیست توده، ماشک گل خوشه‌ای، شنبلیله، کشاورزی پایدار