محمد گلوی - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
فرزام قهقائی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت
محمود رمرودی - استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل
احمد نظامی - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی و انتخاب ژنوتیپهای پر محصول و سازگار عدس با شرایط آب و هوایی منطقه سیستان، تعداد 10 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1386-1385 در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل مورد مقایسه قرار گرفتند . نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها از لحاظ همه ویژگی ها (تعداد بوته سبز شده، تعداد بوته پس از سرما، درصد بقاء، تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدگی، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه ) بجز ویژگی مرحله نموی گیاه قبل از سرما وجود داشت. پس از رفع سرما درصد بقاء در تمام ژنوتیپها بیش از 80 درصد بود. ژنوتیپ MLC14 با تولید 1088 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد و ژنوتیپ MLC7 با تولید 304 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد را به خود اختصاص دادند. همبستگی بین صفات نشان داد که همبستگی بسیار بالایی بین تعداد غلاف در بوته با عملکرد وجود دارد. بنابر نتایج این تحقیق ژنوتیپ MLC14 به واسطه داشتن عملکرد دانه بیشتر که ناشی از ارتفاع بالاتر (32/8 سانتی متر)، طول دوره رویشی و زایشی طولانی تر و نیز تولید بیشترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و تعداد دانه در غلاف به عنوان ژنوتیپ برتر در شرایط منطقه شناخته شد و ژنوتیپهای MLC6 و MLC11 با عملکرد 917 و 880 کیلوگرم در هکتار در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند.

اجزای عملکرد، ژنوتیپ، عدس و عملکرد