احمد حیدری - عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان

گندم دیم یکی از محصـولات مهم در غرب ایران به خصـوص اسـتان همدان می باشـد. اطلاعات کمی در خصوص موفقیت آمیز بودن بکارگیری تناوبهای مختلف و سیستمهای خاکورزی حفاظتی در شرایط دیم وجود دارد. بدین منظور تحقیقی جهت بررسی اثر چهارسـیسـتم خاکورزی در سه تناوب گیاهی بر جمعیت علفهای هرز و عملکرد گندم در یک خاک لوم رسی سیلت دار در ایسـتگاه تحقیقاتی تجرک (شـهرسـتان کبودر آهنگ) انجام شـد. سـیسـتمهای خاک ورزی شامل (T1 -روش مرسوم (گاوآهن برگردانـدار+ ســـیکلوتیلر مجهز به غلطک) T2 -خاکورز مرکب ( تیغههای قلمی + غلطک) T3 -خاکورز مرکب ( تیغههای پنجهغازی + غلطک) T4 -کشـت مسـتقیم با دستگاه عمیق کار دیم) در تناوبهای،R1 -آیش-گندم، R2 -گندم-گندم و R3-نخود-گندم بود. این تحقیق در قالب طرح آزمایشـی کرتهای خرد شـده در سـه تکرار اجرا شد. کرت اصلی، تناوبهای گیاهی و کرت فرعی، روشهـای مختلف خـاکورزی بودند. در حین آزمایش تراکم علفهای هرز اندازهگیری شـــد. همچنین عملکرد گندم تعیین شد . نتایج نشان داد که اثر تناوب گیاهی برعملکرد گندم معنیدار نبود ولیکن روشهای مختلف خاکورزی بر عملکرد گندم معنیدار شد وتیمار T3 بیشترین عملکرد گندم را در بین تیمارها داشت. اثر تناوب گیاهی و خاکورزی بر جمعیت علف هرز معنیدار شد. روش خاکورزی (T1 (و تناوب (R2 (کمترین تراکم علفهرز را در بین تیمارها داشتند.

خاکورزی، کشت مستقیم، علف هرز، مناطق سرد