روح اله مرادی - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
یاسر علی زاده - دانشجوی دکتری دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
احمد نظامی - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حمیدرضا عشقی زاده - دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

استقرار ضعیف گیاهچه به دلیل خشکی و فقدان آب کافی یکی از مهم ترین مشکلات مناطق نیمه خشک از جمله کشور ما می باشد. به همین منظور جهت بررسی تاثیر اندازه بذر عدس بر جوانه زنی و خصوصیات رشد گیاهچه آن تحت شرایط تنش خشکی، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل اندازه بذر در 2 سطح (ریز و درشت)، رقم در 2 سطح ( رباط و گچساران) و سطوح خشکی در 5 سطح (0، 2-، 6-، 12- و 18- بار) بود. نتایج بدست آمده نشان داد که کلیه صفات مورد بررسی بجز نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه، تحت تاثیر اندازه بذر، رقم و سطوح خشکی اختلاف معنی داری را نشان دادند. بطوریکه بذور با اندازه ریز دارای درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه ی بیشتری نسبت به بذور درشت بودند. ولی نسبت وزن خشک ریشه چه به ساقه چه در بذرهای درشت بیشتر از ریز بود. رقم رباط نیز در همه صفات مورد بررسی برتری معنی داری نسبت به رقم گچساران داشت. همه صفات مورد بررسی با افزایش سطوح تنش خشکی کاهش معنی داری را نشان دادند. همچنین برهمکنش اثرات دوگانه و سه گانه بین فاکتورها بر صفات مورد بررسی معنی دار بود. به نظر می رسد که بذور ریز مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی از خود نشان می دهند و استفاده از ارقام دارای بذر ریزتر در این شرایط مناسب تر می باشد.

عدس، اندازه بذر، تنش خشکی، جوانه زنی