محمد مهدی مظفری - استادیار ارشد گروه مد یریت صنعتی، دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین
ابوذر پرهیزکاری - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قزوین و عضو بنیاد ملی نخبگان
مهدی حسینی خدادادی - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زابل
رویا پرهیزکاری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدیریت صنعت ی، دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره) قزوین

در این مطالعه، ابتدا با بهره گیری از داده های سری زمانی سال های 1378-1360 و مدل های گردش عمومی (GCM) اثرات گازهای گلخانه ای بر متغیرهای اقلیمی دما و بارش تحت سناریوهای انتشار A1B، A2 و B1 ارزیابی شد. در ادامه، جهت بررسی میزان اثرگذاری متغیرهای اقلیمی بر عملکرد محصولات منتخب از روش حداقل مربعات معمولی (OLS) استفاده شد. با لحاظ نمودن نتایج تحلیل رگرسیونی در مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP)، تغییرات به وجود آمده در تولیدات بخش کشاورزی، سود ناخالص کشاورزان و ارزش اقتصادی آب آبیاری نسبت به سال پایه تحلیل و بررسی شد. داده های موردنیاز از طریق ایستگاه های هواشناسی و ادارات ذی ربط در استان قزوین جمع آوری شد. تخمین توابع رگرسیونی در بسته نرم افزاری EViews و حل مدل PMP در نرم افزار GAMS صورت گرفت. نتایج نشان داد که با انتشار گازهای گلخانه ای تحت سناریوهای مورد بررسی، میانگین سالانه متغیرهای اقلیمی دما و بارش به ترتیب 1/64 تا 2/28 درجه سانتی گراد و 0/92- تا 1/1- میلی متر تغییر می کند و سبب کاهش عملکرد اغلب محصولات منتخب اراضی پایین دست سد طالقان می شود. همچنین، مجموع سطح زیرکشت محصولات منتخب 2/18 تا 4/09 درصد، مجموع آب مصرفی 1/67 تا 5/18 درصد و مجموع سود ناخالص کشاورزان 1/93 تا 3/72 درصد کاهش و ارزش اقتصادی آب 4/27 تا 13/6 درصد نسبت به سال پایه افزایش می یابد. در پایان، به منظور کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه ای در مجاورت اراضی پایین دست سد طالقان، توصیه می شود که دولت از ابزارهای تنبیهی (عوارض سبز) برای واحدهای آلاینده استفاده نموده و بخش های خصوصی را در اجرای طرح های جنگل داری در مجاورت شهرک های صنعتی مشارکت دهد.

برنامه ریزی ریاضی مثبت، تغییر اقلیم، تولیدات کشاورزی، سد طالقان، گازهای گلخانه ای