اسماعیل رضایی چیانه - استادیار گروه گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران ومدرس گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز نقده، نقده، ایران
سرور خرم دل - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
پریسا قره چالی - دانشجوی کارشناسی گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز نقده، نقده، ایران

این آزمایش به منظور بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و نسبت برابری زمین تحت تاثیر کشت مخلوط تاخیری آفتابگردان و باقلا، درقالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور استان آذربایجان غربی - شهرستان نقده در سال زراعی 92-1391 به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل کشت مخلوط ردیفی (یک ردیف باقلا + یک ردیف آفتابگردان )، کشت مخلوط نواری (دو ردیف باقلا + چهار ردیف آفتابگردان، چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان و سه ردیف باقلا + سه ردیف آفتابگردان) و کشت خالص باقلا و آفتابگردان بود. الگوهای کشت مخلوط تاخیری اثر معناداری بر صفات مورد مطالعه دو گیاه آفتابگردان و باقلا (بهجز تعداد دانه در نیام باقلا) داشت. بیشترین عملکرد دانه آفتابگردان (4140 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (3/2567کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط ردیفی و کمترین مقادیر عملکرد دانه آفتابگردان (7/3136 کیلوگرم در هکتار) و باقلا (1957کیلوگرم در هکتار) از کشت خالص بهدست آمد. درصد روغن آفتابگردان در تمامی تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از تیمار کشت خالص بود. بیشترین نسبت برابری زمین (85/LER1 (= و کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل (67/1=AYL (از کشت ردیفی وبیشترین سودمندی کشت مخلوط (25/IA1 (= از کشت مخلوط چهار ردیف باقلا + دو ردیف آفتابگردان بهدست آمد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که استفاده از کشت مخلوط تاخیری راهکار مناسبی برای استفاده بهتر از منابع محیطی و افزایش تولید محصول درمقایسه با کشت خالص دو گونه دارد.

درصد روغن، سودمندی کشت مخلوط، عملکرد دانه، کاهش یا افزایش عملکرد واقعی کل، نسبت برابری زمین