روح الله حسن زاده - دانشجوی دکتری، اکولوژی گیاهان زراعی، پردیس بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد
محسن جهان - دانشیارگروه زراعت، دانشگاه فردوسی مشهد
ناصر مجنون حسینی - استاد، گروه زراعت، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
احمد نظامی - استادگروه زراعت، دانشگاه فردوسی مشهد

برای بررسی تاثیر کم آبیاری و کاربرد کودهای پرمصرف و کم مصرف بر برخی صفات گیاه مرزه یکساله پژوهشی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان حاجی آباد به صورت کرتهای خردشده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای 1391-1393 اجرا شد. عامل آبیاری در سه سطح آبیاری، شامل آبیاری رایج منطقه، تنش کم آبی متوسط و شدید (به ترتیب براساس 70 ،100 و 130 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A (در کرتهای اصلی و عامل کودی در نه سطح شامل سوپرفسفات تریپل و نیتراتآمونیوم هر یک در دو سطح کم و زیاد (100 و 200 کیلوگرم در هکتار)، محلولپاشی سولفاتروی و سولفات آهن هر یک در دو سطح کم و زیاد (5/0 و 1 کیلوگرم در هکتار)، و شاهد (بدون کاربرد کود) در کرتهای فرعی قرار داده شدند. تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که تیمارهای مختلف آبیاری و کاربرد کودهای پرمصرف و کممصرف و برهمکنش آنها بر بیشتر صفات گیاه مرزه یکساله از جمله ارتفاع بوته و شمار شاخه فرعی تاثیر معنیداری داشتند. بهطوریکه تنش کمآبیاری و محلولپاشی روی و آهن موجب افزایش میزان پرولین و قند محلول گیاه شد. بیشترین میزان سبزینه (کلروفیل) کل (66/2 میلیگرم بر گرم ماده تر) و بالاترین محتوای آب نسبی برگ (7/62 درصد)، مربوط به عامل آبیاری رایج (شاهد) بود. تنش آبیاری موجب افزایش میزان پرولین، قند محلول و میزان اسانس شد؛ و محلولپاشی عناصر کممصرف روی و آهن در هنگام بروز کمآبیاری تحمل گیاه مرزه یکساله به تنش خشکی را افزایش داد.

اسانس، پرولین، تنش کم آبی، کود پرمصرف و کم مصرف، مرزه یکساله