سیدعلی کمیلی - کارشناس ارشد عمران- برنامه ریزی حمل و نقل
سیداحسان سیدابریشمی - استادیار گروه برنامه ریزی حمل و نقل دانشگاه تربیت مدرس
هاشم کلانتری - مدیر گروه بهره برداری مرکز تحقیقات راه آهن جمهوری اسلامی ایران

مزایای فراوان حمل ونقل ریلی منجر به افزایش تقاضا و مشکل کمبود ظرفیت در شبکه حمل ونقل ریلی میشود. این کمبود ظرفیت باعث توجه مسیولان به اجرای روشهایی جهت افزایش ظرفیت میشود. روشهای افزایش ظرفیت خط به دو دسته ی کلی روشهای پرهزینه و روشهای کمهزینه تقسیم بندی میگردد. برای ایجاد ظرفیتهای جدید در خطوط حمل ونقل ریلی استفاده از روشهای کم هزینه که مربوط به خصوصیات بهره برداری و عملکردی است در اولویت است. در این پژوهش به ارایه یک مدل پیشنهادی پرداخته شده است که با در نظر گرفتن اثر پارامترهای بهره برداری در قالب مدل زمانبندی به دنبال بررسی اثر این پارامترها بر ظرفیت است. جهت مطالعه موردی محور ریلی بافق-سیرجان از شبکه ریلی ایران انتخاب شده است. جهت پیادهسازی مدلهای پیشنهادی از محیط نرمافزار جاوا استفاده شد. همچنین از نرم افزار بهینه یابی CPLEX 12.1 جهت حل مدلها استفاده شده است. مدل پیشنهادی به سرعت قطارها حساسیت نشان داده و با افزایش سرعت زمان اشغال خط کاهش مییابد و مدل به سرعت قطارهای مسافری نسبت به سرعت قطارهای باری حساسیت بیشتری داشته و دامنه تغییرات آن بیشتر است.