حامد جوادی - دانشجوی دکتری، گروه اگروتکنولوژی، پردیس بین الملل، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
پرویز رضوانی مقدم - استاد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تخصص: گیاهان دارویی، اگرواکولوژی
محمدحسن راشد محصل - استاد، گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
محمد جواد ثقه الاسلامی - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران

به منظور بررسی اثر کود سبز و مقادیر نیتروژن بر عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن در خرفه آزمایشی در سال زراعی 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. چهار کود سبز شامل: شاهد (بدون کود سبز)، ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa L.)، منداب (Eruca sativa L.) و مخلوط منداب و ماشک گل خوشه ای به عنوان عامل اصلی و سه سطح کود نیتروژن به صورت خالص شامل: صفر (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که کاربرد کود سبز تاثیری بر عملکرد دانه و علوفه خشک خرفه نداشت. مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار نیز موجب افزایش 81/18 درصدی عملکرد علوفه خشک (3/3992 کیلوگرم در هکتار) نسبت به شاهد (1/3360 کیلوگرم در هکتار) شد. همچنین، استفاده از کود سبز در سطوح بالای نیتروژن باعث بهبود عملکرد و محتوای نیتروژن زیست توده و کاهش کارایی جذب و زراعی نیتروژن بر مبنای علوفه شد. با توجه به کاهش کارایی نیتروژن علیرغم مصرف کودهای سبز و نیتروژن و با در نظر گرفتن هزینه های تولید و مشکلات زیست محیطی، محتوای نیتروژن موجود در خاک (6/54 کیلوگرم در هکتار) جهت تولید پایدار دانه و 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن جهت تولید علوفه خرفه کفایت نموده و مصرف بیشتر نیتروژن جنبه تجملی خواهد داشت.

درصد نیتروژن زیست توده, عملکرد دانه, عملکرد علوفه, ماشک گل خوشه ای, منداب