بی بی حکیمه حسینی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
زهرا علیخانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآنی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

اخلاق یکی از عناصر مهم شخصیت انسان است که از ویژگی های درونی او حکایت دارد و بیشتر در حوزه ی گفتار و رفتار نمود پیدا می کند. در عصر جدید با رشد فزاینده بحران معنویت و تزاحمات اخلاقی، رهیافت به الگوی اخلاقی جامع و صحیح انسانی بسیار ضروری است. ائمه اطهار (ع) به عنوان الگوهای کامل بشری به شمار می روند که از میان ایشان امام رضا (ع) به جهت تجربه ی شرایط مختلف اجتماعی و سیاسی، فرصت مغتنمی برای آشکار سازی آداب تعامل گفتاری و رفتاری یافته اند. استخراج و تاسی به اصول اخلاقی حضرت می تواند راهگشای بسیاری از مشکلات ناشی از بد اخلاقی و بی توجهی به ارتباط صحیح با دیگران باشد. بیتردید سخنان و عملکرد ائمه اطهار نیز همگی برگرفته از قرآن است و قرآن کریم به عنوان جامع ترین کتاب هدایت بشر، به برپایی امت واحده و دوری از تفرقه تاکید نموده و انسان ها را به رفتار عادلانه می خواند. در این مقاله سعی شده با روش توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از منابع کتابخانه ای به بررسی آیات و روایات هشتمین امام معصوم شیعیان بپردازد و اصول و راهبردهایی در راستای اخلاق گفت وگو و همزیستی عادلانه استخراج نماید. این پژوهش نشان داد مهمترین اصول و راهبردهای گفت وگو همزیستی عادلانه از منظر قرآن و سیرهی رضوی عبارت اند از: عفو و بخشش، وفای به عهد، خودداری از اذیت، توجه ویژه به نیازمندان، احترام به همهی انسان ها، کنترل زبان و پرهیز از گفتار زشت، متانت در سخن، خطاپوشی و مثبت اندیشی.

اخلاق، گفت وگو، همزیستی عادلانه، امام رضا (ع)، قرآن.