صابر جمالی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
حسین شریفان - دانشیار گروه مهندسی آب، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

سابقه و هدف: از آنجایی که یکی از اهداف مهم در کشاورزی پایدار با توجه به بحران منابع آبی، افزایش بهره وری مصرف آب می باشد لذا استفاده از تکنیک هایی جهت رسیدن به این مهم ضروری است. با توجه به کمبود آب های با کیفیت، بیش از پیش استفاده از آب های نامتعارف (آب دریا) مورد توجه است. یکی از تکنیک های استفاده از آب های شور (آب دریا) در آبیاری، اختلاط با آب معمولی می باشد. هدف از انجام این پژوهش نیز بررسی اثر سطوح متفاوت شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا (Capsicum annum L) رقم Titicaca تحت شرایط گلخانه ای بود. مواد و روش ها: در این تحقیق از 5 سطح اختلاط آب دریا و آب شهری، جهت بررسی اثر آن بر روی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کینوا استفاده شد. این تحقیق بر پایه طرح کاملا تصادفی و با 3 تکرار در سال 95 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در شرایط گلخانه ای و در گلدان اجرا گردید. گلخانه مورد استفاده در شمال کشور ایران و در شهر گرگان با موقعیت جغرافیایی 36 درجه و 51 دقیقه طول شمالی و 54 درجه و 16 دقیقه عرض شرقی و ارتفاع 3/13 متر از سطح دریا واقع بود. بافت خاک مورد استفاده در این طرح سیلتی رسی بود. سطوح مختلف شوری مورد بررسی در این تحقیق شامل (صفر، 15، 30، 45 و 60 درصد اختلاط آب دریا و آب شهری) بود. دانه های گیاه کینوا در این تحقیق در عمق 5/2 سانتی متری کاشته شد و نیاز آبی گیاه نیز بر اساس تبخیر از سطح تشت کلاس A اندازه گیری شد. پس از گذشت 6 ماه گیاهان برداشت شده و وزن خشک ریشه و بوته، وزن هزار دانه، عملکرد و ارتفاع بوته جمع آوری گردید. قبل از شروع ازمایش خواص شیمیایی و فیزیکی آب و خاک مورد استفاده در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. در انتها تحلیل آماری صفات مورد بررسی با استفاده از نرم افزار SAS (ver 9.0) انجام گرفت. مقایسه میانگین ها نیز با استفاده از آزمون LSD در سطح 5 درصد انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که شوری بر وزن خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، عملکرد و وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بوده، ولی بر وزن خک ریشه در سطح 5 درصد معنی دار بود. در این تحقیق نتایج نشان دهنده اثر منفی شوری بر روی کلیه صفات مورد بررسی بود. نتایج نشان داد که تیمار 15 درصد اختلاط آب دریا و آب شهری در مقایسه با سایر رژیم های مورد بررسی پس از تیمار شاهد دارای بیشترین میزان وزن خشک ریشه و بوته، وزن هزار دانه و عملکرد در واحد سطح بوده ولی در صفت ارتفاع بوته بیشترین مقدار در تیمار 15 درصد اختلاط آب دریا و آب شهری مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که افزایش شوری از صفر به 15 درصد اختلاط آب دریا بترتیب وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، عملکرد و وزن هزار دانه را به میزان 8/9، 9/9، 1/2 و 4/23 درصد کاهش داد. همچنین نتایج نشان داد که روش اختلاطی، تا حد زیادی اثرات منفی ناشی از استفاده آب های شور به صورت خالص را کاهش داد.

آب دریا, عملکرد, کینوا, وزن خشک اندام هوایی و ریشه, وزن هزار دانه