بررسی چالش های توسعه زراعت کلزا در استان البرز

هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی چالش های کشت کلزا و همچنین ارایه راهکارهایی به منظور توسعه کشت این محصول در استان البرز می باشد. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی-همبستگی بوده و طی دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول به دلیل عدم وجود پیشینه تجربی جامعی در خصوص چالش های توسعه کشت این محصول در استان البرز، مهمترین چالش ها و راهکارهای توسعه کشت کلزا در استان از دیدگاه کارشناسان سازمان و مدیریت جهاد کشاورزی، بهره برداران پیشرو و محققان این حوزه از طریق مصاحبه گردآوری شد. جامعه آماری این بخش از تحقیق، کارشناسان، کشاورزان خبره و باتجربه و محققان در حوزه موضوع تحقیق بودند که با استفاده از روش نمونه گیری غیراحتمالی گلوله برفی انتخاب شدند. در نتیجه اجرای این مرحله و پس از آزمون روایی، در نهایت تعداد 46 متغیر به عنوان مهمترین چالش ها و 27 متغیر به عنوان مهمترین راهکارهای توسعه کشت کلزا در استان البرز استخراج شدند. در مرحله دوم به منظور تعیین میزان اهمیت هریک از متغیرهای شناسایی شده از دیدگاه کلزاکاران، متغیرها در قالب پرسشنامه ای با مقیاس لیکرت طراحی و پس از اجرای پیش آزمون و تایید روایی و پایایی آن، در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. جامعه آماری این بخش از مطالعه شامل کلیه بهره برداران فعال در عرصه زراعت کلزا طی سه سال اخیر در منطقه مورد مطالعه بود (142 (N=که حجم نمونه در این بخش با استفاده از جدول نمونه گیری Krejcie and Morgan (1970)، تعداد 105 نفر تعیین شد و نمونه ها بر اساس روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی انجام شده، چالش های شناسایی شده درقالب پنج مولفه با عناوین؛ "ضعف عوامل حمایتی و پشتیبانی، کمبود منابع، نهاده ها و زیرساخت ها، ضعف عملکرد آموزشی-ترویجی، مدیریت نامناسب مزرعه، و ویژگی های فیزیولوژیکی گیاه" و راهکارهای شناسایی شده در قالب سه مولفه شامل " تامین نهاده ها و زیرساخت ها، حمایت های مالی و ارایه خدمات تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی" شناسایی و طبقه بندی شدند. واژگان کلیدی: کلزا، چالش، راهکار، تحلیل عاملی.