جداسازی باکتری های جنس باسیلوس و بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک حاوی آنها بر گندم گلخانه

هدف از این پژوهش جداسازی و شناسایی گونه های باکتری های جنس باسیلوس گرم مثبت و اندازه گیری جمعیت اسپور این باکتری ها در برخی از خاک های کشور و سپس شناسایی آن ها با روش های بیوشیمیایی، مولکولی و بررسی تنوع ژنتیکی گونه های جنس باسیلوس و اندازه گیری صفات PGPRی این میکروارگانیسم ها بود. در این پژوهش همچنین تاثیر عواملی نظیر pH ,EC و... بر فراوانی جمعیت گونه های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. و نهایتا تاثیر ده سویه منتخب از سویه های برتر با دو فرمولاسیون مختلف (با کیتوزان و بدون کیتوزان)بر شاخص های مورفولوژیکی،فیزیولوژیکی و جذب عناصرغذایی توسط گیاه گندم در شرایط گلخانه ای تحت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کامل تصادفی با دو فاکتور باکتری ( 10 تیمار) و فاکتور دوم کیتوزان(شاهد(عدم استفاده) و استفاده از کیتوزان) مورد بررسی قرار گرفت. علیرغم اینکه در اغلب آزمایشهای انجام شده و مقالات چاپ شده استفاده از کیتوزان در ترکیب فرمولاسیون انواع مایه تلقیح ها سبب افزایش کارایی کودهای زیستی می گردد ولی در این آزمایش ،استفاده از ماده افزودنی کیتوزان بر روی اکثر شاخص های رشد گندم (به استثنای وزن خشک اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، ارتفاع و تعداد خوشه) نسبت به عدم استفاده از آن اثر منفی نشان داد.ولی سطوح مختلف باکتری بر اکثر شاخص ها رشدی اختلاف معنی دار مثبت نشان داده اند. آنالیز واریانس اثر متقابل باکتری × کیتوزان بیانگر تاثیر معنی داراستفاده از ماده افرودنی کیتوزان ، درصد سبزینگی و همچنین سایر شاخص های مورفولوژیکی مرتبط با ریشه(حجم ریشه،وزن تر و وزن خشک ریشه) بوده است. نتایج مقایسه میانگین نشان داد از بین کلیه شاخص های رشد مورد مطالعه، بیشترین میزان مربوط به تیمارهای فاقد کیتوزان با باکتری B. polymixa بوده است. به استثنای حجم، وزن خشک و تر ریشه که بیشترین در تیمار فاقد کیتوزان با باکتری B. licheniformis22 بوده اما اختلاف معنی داری با عملکرد ناشی از گونه برتر B. polymixa نداشت. بنابراین به نظر می رسد که گونه، B. polymixa، موثرترین گونه در افزایش عملکرد شاخص های رشد بوده است. در عناصر غذایی جذب شده توسط گیاه گندم، کیتوزان تاثیر معنی داری در سطح یک درصد (کلسیم در سطح پنج درصد) بر روی غلظت تمام عناصر غذایی(به جز پتاسیم، منگنز و آهن) جذب شده توسط گیاه داشته است. تلقیح با باکتری نیز تاثیر معنی داری بر روی غلظت تمام عناصر غذایی (به جز روی ، منگنز و آهن) جذب شده توسط گیاه داشته است. این درحالیست که اثر متقابل این دو تنها بر روی غلظت جذب شده فسفر، پتاسیم و سدیم و در سطح یک درصد معنی دار بوده است. در رابطه با غلظت تمام عناصر غذایی جذب شده توسط گیاه (به استثنای غلظت پتاسیم، آهن و منگنز ) بین تیمارهای استفاده از کیتوزان نسبت به عدم استفاده از آن اختلاف معنی داری در سطح یک درصد وجود دارد. به طوری که بیشترین میزان جذب در اکثر این شاخص ها در تیمارهای عدم استفاده از کیتوزان بوده است. اثر متقابل تیمارهای باکتری و سطوح مختلف کیتوزان بر روی غلظت عناصر غذایی جذب شده در گیاه گندم نشان داد که (به استثنای آهن و منگنز) در تیمارهای فاقد کیتوزان بیشتر از تیمارهای کیتوزان دار بوده است. از آنجا که تا کنون تحقیق و مطالعه متمرکزی بر روی گونه های مختلف باکتری های جنس باسیلوس صورت نگرفته است در این تحقیق پس از تشخیص گونه های باکتری به وسیله روش های بیوشیمیایی(خصوصیات مورفولوژیکی و شناسایی ایزوله ها طبق کتاب باکتری شناسی Bergey بررسی گردید) در مرحله اول تحقیق ، با استفاده از روش مولکولار صحت تشخیص بیوشیمیایی بررسی شد در روش مولکولار از توالی ژن 16S rDNA استفاده شد. که برای جلوگیری از حجم زیاد گزارش نتایج آن در این گزارش آورده نشده است . واژه های کلیدی: باسیلوس، باکتری های محرک رشد ، فرمولاسیون ،کیتوزان -گندم