ارزیابی عملکرد خشک کن های ایستاده گردش مجدد در مقایسه با خشک کن های رایج شلتوک

از بزرگترین مشکلات موجود درخشک کردن برنج ، مصرف بالای انرژی و غیر یکنواختی خشک شدن شلتوک در خشک کن های خوابیده رایج می باشد که شانس شکستگی دانه در مراحل تبدیل برنج را بالا می برد. بکار گیری خشک کنهای جدیدتر با کارایی بهتر در زمینه خشک کردن شالی بسیاری از مشکلات ذکر شده را حل نموده است. در این تحقیق عملکرد دستگاههای خشک کن ایستاده گردش مجدد شلتوک شرکتهای سانکیو تایوان، خزر الکتریک با خشک کن رایج برنج (خشک کن خوابیده) برای خشک کردن شلتوک های رقم طارم و شیرودی مورد ارزیابی فنی قرار گرفت. در هر سه خشک کن شاخصهای زمان خشک کردن شلتوک، روند تغییرات رطوبت شلتوک و انرژی مصرف شده فرایند بررسی شد. همچنین میزان گرد غبار در محیط کاری هر سه دستگاه خشک کن نیز بررسی شد. تاثیر کاربرد هر کدام از خشک کنها نیز بر روی خواص کیفی درصد پوست کنی شلتوک ، درجه تبدیل، راندمان تبدیل، درصد شکستگی برنج سفید، درجه سفیدی برنج و کیفیت پخت (درصد افزایش طول بعد از پخت، درصد آمیلوز و شاخص ژلاتینه شدن برنج) در هر دو رقم برنج بررسی شد. نتایج تحقیق انجام شده نشان داد که کاربرد خشک کن ایستاده با قابلیت گردش مجدد ، موجب کاهش 55 درصدی زمان و صرفه جویی70 درصدی مصرف انرژی در خشک کردن شلتوک شد. در خشک کنهای خوابیده مقدار انرژی لازم برای تبخیر یک کیلو گرم آب از شلتوک بین 12 تا MJ16 بدست آمد که 3 تا 4/3 برابر انرژی مصرفی در خشک کنهای ایستاده بود. در این خشک کنها در اواخر فرایند گاها 2/5 برابر ساعات اولیه انرژی مصرف شد. خشک کنهای ایستاده در جذب و خارج ساختن گرد و خاک موجود در شالی های ورودی PM10)و (PM 2.5 ، از خشک کنهای زمینی نحوه بهتر بوده و هوای اطراف دستگاه را سالم تر نگه می داشتند. محدوده رطوبت شلتوک خشک شده توسط خشک کنهای تحقیق در بین 9 تا 9/4 درصد بود. کاربرد خشک کن های ایستاده نسبت به خشک کنهای زمینی تاثیر مناسبی بر روی بهبود درصد پوست کنی و راندمان تبدیل شلتوک در حدود 1 درصد داشت و مقدار برنج کامل را نیز تا حدود 6 درصد افزایش داد. کاربرد خشک کنهای تحقیق تاثیر معنی داری بر تغییرات درجه تبدیل برنج در ارقام آزمایش شده نداشت. درجه سفیدی برنج خشک شده در خشک کن خوابیده حدود 2 تا 2/4 درصد نسبت به برنج خشک شده در خشک کن ایستاده بیشتر بود. خشک کردن شلتوک با خشک کنهای زمینی موجب افزایش 6/2 درصدی نسبت افزایش طول (ری کردن) برنج رقم طارم پس از پخت می شد. در حالیکه در رقم شیرودی کاربردخشک کنها تاثیر معنی داری داری بر روی ری کرن برنج نداشت. کاربرد خشک کنهای ایستاده نسبت به خشک کنهای زمینی تاثیر معنی داری بر روی تغییرات دمای ژلاتینه شدن (GT) و مقدار آمیلوز برنج تبدیل شده نداشت. شلتوک در خشک کن ایستاده گردشی بتدریج تمیز شده و از دستگاه خارج می شود. از نظر مساحت مورد نیاز برای نصب یک خشک کن خوابیده رایج نسبت به فضای مورد نیاز یک خشک کن ایستاده هم حجم حدود 2/85 برابر سطح بیشتری اشغال می کند. هزینه نصب و راه اندازی یک واحد خشک کن ایستاده تقریبا 5/3 برابر هزینه نصب یک خشک کن زمینی می باشد که با توجه به نیاز آتی اصلاح و توسعه کارخانه های فرآوری و تبدیل برنج انجام آن قابل توصیه می باشد. واژه های کلیدی: برنج ، شلتوک، خشک کردن، خشک کن ایستاده، انرژی،