ارزیابی عملکرد و برخی صفات مهم کمی و کیفی در لاین های خالص برنج

به منظور ارزیابی عملکرد و برخی از صفات مهم کمی و کیفی، آزمایشی با ‮‭50‬ ژنوتیپ خالص برنج به همراه چهار شاهد هاشمی، خزر، کادوس و علی کاظمی به صورت طرح اگمنتد بر پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکراردر موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) در سال‮‭1391‬ اجرا شد .انتخاب ژنوتیپ های پرمحصول با کیفیت دانه مطلوب و همچنین استفاده از لاین های دارای صفات مناسب دربرنامه به نژادی، از اهداف این آزمایش بوده است. نشاهای هر ژنوتیپ درکرتی به ابعاد3 ا2 متر به فواصل کاشت ‮‭25‬ا‮‭25‬ سانتی متر در زمین اصلی نشا کاری شد. صفاتی مانند عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته ، طول خوشه و تعداد روز تا ‮‭50‬ درصد گلدهی، مقدار آمیلوز و درجه حرارت ژلاتینی بر اساس ارزیابی استاندارد ایری اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که بین ژنوتیپ های شاهد از نظر تمام صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری در سطح احتمال%1 وجود داشت. اختلاف بین تکرارها برای صفات مورد مطالعه معنی دار نبود. مقایسه میانگین صفات ژنوتیپ های غیرتکراری با رقم شاهد هاشمی و با استفاده از آزمون حداقل اختلاف معنی دار انجام شد. در نتیجه ژنوتیپ های با عملکرد بیشتر (‮‭4867‬ تا ‮‭6357‬ کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع بوته و طول دوره رشد مناسب و نیز دارای کیفیت پخت دانه مطلوب( آمیلوز و دمای ژلاتینی متوسط) شامل ده ژنوتیپ شماره ،‮‭18‬ ،‮‭24‬ ،‮‭28‬ ،‮‭29‬ ،‮‭30‬ ،‮‭37 33‬ ، ،‮‭47 39‬ و ‮‭48‬ به عنوان ژنوتیپ های برتر برای آزمایش پیشرفته تر انتخاب شدند. همچنین از لاین های خالص زودرس و پاکوتاه یا نیمه پاکوتاه با خصوصیات زراعی مطلوب به عنوان منابع ژنتیکی ارزشمند برای انتقال صفات مطلوب زودرسی و پاکوتاهی با کشت در بلوک های دورگ گیری می توان بهره مند شد. واژه های کلیدی: برنج، طرح آگمنت، لاین های اصلاحی،صفات کمی، کیفیت پخت