ایجاد جمعیت پایه ژنتیکی قزل آلای رنگین کمان بر اساس مطالعه تنوع ژنتیکی مولدین این ماهی با استفاده از ریزماهوارک ها

به منظور اجرای پروژه، تعداد ‮‭446‬ نمونه از ماهی قزل الا از ‮‭24‬ مزرعه از استانهای مختلف کشور جمع آوری گردید. از هر نمونه 2 تا 3 گرم از باله دمی بریده و پس از تثبیت در الکل اتانول مطلق به آزمایشگاه منتقل گردید‭. DNA ‬ژنومی نمونه ها از بافت نرم باله ماهی به روش فنل- کلروفرم استخراج و سپس کمیت و کیفیت ‭DNA ‬استخراج شده با استفاده از اسپکتروفتومتر و الکتروفورز ژل آگارز 1 درصد تعیین شد. واکنش ‭PCR ‬با استفاده از ‮‭10‬ جفت پرایمر ریزماهواره صورت گرفت. محصول ‭PCR ‬با استفاده از ژل پلی آکریل آمید 6 درصد الکتروفورز و با نیترات نقره رنگ آمیزی شد. جهت سنجش وزن مولکولی محصول ‭PCR ‬بر حسب جفت باز ‭(bp) ‬و تعیین ژنوتیپ ها از نرم افزار ‭UV Duc ‬استفاده گردید. مقادیر مربوط به فراوانی آللی، تعداد آللهای واقعی و موثر، هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار، شاخص شانون، میزان شباهت و فاصله ژنتیکی، تعادل هاردی- واینبرگ، مقادیر ‭FST ‬، ‭RST ‬و جریان ژنی بر اساس تست ‭AMOVA ‬با استفاده از نرم افزار ژنتیکی ‭Gene Alex ‬و ‭Popgene ‬محاسبه گردید. نتایج بدست آمده از این بررسی نشان می دهد که 8 جفت پرایمر میکروستلایتی بررسی شده، پلی مورف بودند. در مجموع تعداد ‮‭50‬ الل شناسایی گردید که محدوده اندازه آنها بین ‮‭64-280‬ جفت باز بوده است. جایگاه ‭Omyf ‬با ‮‭26‬ آلل دارای بیشترین آلل و جایگاه ‮‭474‬ ‭OTSG ‬و ‭Strurruta‬‮‭58‬ با 5 آلل دارای کمترین تعداد آلل بود. همچنین هتروزیگوسیتی مشاهده شده ‭(Ho) ‬بین مزرعه نمونه برداری در جایگاههای ده گانه بین ‮‭0/825‬ تا ‮‭0/964‬ در بررسی تعادل هاردی- واینبرگ مزارع ،‮‭18‬،‮‭15‬،‮‭20 4‬‭E ‬و ‮‭21‬ در تمامی لوکوس ها ی مورد بررسی انحراف از تعادل هاردی واینبرگ را نشان داده و خارج از تعادل بودند (‮‭05.0‬‭> P) . ‬در این بررسی، مزارع ،‮‭14‬،8،7،6 در 3 جایگاه در تعادل هاردی واینبرگ بودند و در بقیه جایگاهها خارج از تعادل بودند. سایر مزارع در یک یا دو جایگاه در تعادل بوده و در 8 یا 9 جایگاه خارج از تعادل بودند. نتایج بدست آمده از ‭FST ‬نشان می دهد که حداکثر آن (‮‭0/24‬) بین نمونه های مزرعه 1و‮‭11‬ که دارای کمترین میزان جریان ژنی (‮‭3/7‬) است مشاهده می شود. حداقل ‮‭04/0‬‭) FST) ‬بین نمونه های مزرعه 8 و9 که دارای بیشترین میزان جریان ژنی (‮‭346‬) است مشاهده می شود. براساس نتایج حاصل از تست ‭AMOVA ‬بین تمام مزارع با یکدیگر اختلاف معنی دار مشاهده می شود (‮‭01.0‬‭> P) . ‬علاوه بر این بر اساس معیار ‮‭1972‬‭) Nei) ‬بیشترین فاصله ژنتیکی (‮‭0/89‬) بین نمونه های مزرعه 2 با ‮‭11‬ و کمترین شباهت ژنتیکی (‮‭0/15‬) میان نمونه های مزارع 3 با 4 وجود دارد. با توجه به داده های حاصله بررسی حاضر تنوع ژنتیکی بدست آمده در مزارع پرورشی ماهی قزل الا در کشور قابل توجه بوده و می تواند به عنوان مطالعه پایه در ایجاد جمعیت پایه در برنامه های اصلاح نژادی کمک نماید.