ارزیابی ذخایر ماهیان خاویاری در حوضه جنوبی دریای خزر (آب های ایرانی) در سال های ‭91-1388‬

پروژه ارزیابی ذخایر با هدف برآورد ذخایر و فراوانی مطلق، تعیین ترکیب گونهای و فراوانی نسبی گونههای مختلف ماهیان خاویاری در سالهای ‮‭1388‬ الی ‮‭1391‬ طی 6 گشت تحقیقاتی در سواحل جنوبی دریای خزر در استانهای گیلان، مازندران و گلستان در عمق 2 تا ‮‭100‬ متر به اجرا در آمد. تعداد ایستگاههای هر استان بر اساس درصد مساحت دریایی هر استان نسبت به کل مساحت، تعیین و موقعیت هر ایستگاه بصورت طرح طبقه بندی تصادفی مشخص گردید. با توجه به وسعت منطقه نمونه برداری ‮‭90‬ ایستگاه ترال کشی در نظر گرفته شد. برای نمونه برداری از دو نوع ترال کف 9 و ‮‭24/7‬ متری استفاده شد. ترال کشی به مدت ‮‭30‬ دقیقه با استفاده از کشتی تحقیقاتی گیلان و شناور سی سرا 2 و با سرعت ‮‭2/5‬ تا 3 گره دریایی انجام گرفت. جهت محاسبه فراوانی و وزن توده زنده (بیوماس) از روش محاسبه جاروب شده استفاده شد. در ‮‭14‬ محل نیز از دام گوشگیر برای نمونه برداری ماهیان خاویاری استفاده شد. دامگذاری در هر ایستگاه در اعماق ،‮‭5 2‬ و زیر ‮‭10‬ متر از به مدت ‮‭24‬ ساعت صورت گرفت. در هر عمق یک سری دام شامل 6 رشته با چشمه های ،‮‭26‬ ،‮‭33‬ ،‮‭40‬ ،‮‭60‬ ،‮‭150 100‬ میلیمتر ( طول هر رشته ‮‭30‬ متر و طول هر سری ‮‭180‬ متر) مورد استفاده قرار گرفت. در گشت پاییز ‮‭1388‬ طی نمونه برداری با ترال در ‮‭90‬ ایستگاه تعداد ‮‭62‬ عدد ماهی شامل‮‭51‬ عدد تاسماهی ایرانی، 9 عدد ازون برون و 2 عدد تاسماهی روسی صید شد. گونه فیلماهی و شیپ در این گشت تحقیقاتی صید نگردید. ترکیب گونه ای صید شامل 3/%‮‭82‬ تاسماهی ایرانی، 5/%‮‭14‬ ازون برون و 2/%3 تاسماهی روسی بود. در گشت زمستان‮‭1388‬ تعداد ‮‭21‬ عدد ماهی شامل‮‭14‬ عدد تاسماهی ایرانی، 2 عدد ازون برون ، 3 عدد تاسماهی روسی و 2 عدد ماهی شیپ صید شد. ترکیب گونه ای صید شامل 7/%‮‭66‬ تاسماهی ایرانی، 3/%‮‭14‬ تاسماهی روسی5،/%9 ازون برون و 5/%9 شیپ بود. در گشت بهار ‮‭1389‬ تعداد ‮‭14‬ عدد ماهی صید شد. تمامی ماهیان(%‮‭100‬ ) ماهیان صید شده از گونه تاسماهی ایرانی بوده و سایر گونه ها صید نشدند. تعداد ماهی صید شده در گشت تابستان ‮‭1389‬ مشابه بهار ‮‭1389‬ (‮‭14‬ عدد ) بود. در گشت پاییز ‮‭1390‬ طی نمونه برداری با ترال در ‮‭40‬ ایستگاه اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر تعداد ‮‭281‬ عدد ماهی شامل‮‭256‬ عدد تاسماهی ایرانی و ‮‭25‬ عدد ازون برون صید شد. ترکیب گونه ای صید شامل 1/%‮‭91‬ تاسماهی ایرانی و 9/%8 ازون برون بود. درگشت پاییزه ‮‭1391‬ تعداد ‮‭278‬ عدد ماهی ‮‭193‬ عدد تاسماهی ایرانی و ‮‭85‬ عدد ازون برون صید شد. ترکیب گونه ای صید شامل 4/%‮‭69‬ تاسماهی ایرانی و 6/%‮‭30‬ ازون برون بود. صید در واحد تلاش ‭(CPUE) ‬درگشت پاییز ‮‭1388‬ معادل ‮‭0/69‬ عدد و زمستان ‮‭1388‬ معادل ‮‭0/23‬ عدد در هر ترال بود. صید در واحد تلاش در بهار و تابستان ‮‭1389‬ به ترتیب با ‮‭90‬ و ‮‭85‬ ایستگاه ترال کشی معادل ‮‭0/16‬ و ‮‭0/17‬ عدد در هر ترال بود. این مقدار در پاییز ‮‭1390‬ معادل ‮‭7/06‬ عدد در هر ترال و در پاییز ‮‭1391‬ معادل ‮‭6/96‬ عدد در هر ترال بود. تعداد ماهیان صید شده در واحد سطح ‭(CPUA)‬بر اساس مایل مربع دریایی‭(nm‬2 ) مورد محاسبه قرار گرفت. صید در واحدسطح در گشت پاییز ‮‭1388‬ در اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر معادل ‮‭168‬ عدد در هر مایل مربع دریایی و در اعماق بالای ‮‭10‬ متر(‮‭10‬ تا ‮‭100‬ متر) معادل ‮‭62‬ عدد در هر مایل مربع دریایی بود. این مقدار در گشت زمستان ‮‭1388‬ در اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر معادل ‮‭74‬ عدد در هر مایل مربع دریایی و در اعماق بالای ‮‭10‬ مترمعادل ‮‭18‬ عدد در هر مایل مربع دریایی بود. تعداد ماهیان صید شده در واحد سطح در گشت بهار ‮‭1389‬ در اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر معادل ‮‭30‬ عدد در هر مایل مربع دریایی و در اعماق بالای ‮‭10‬ متر معادل ‮‭17‬ عدد در هر مایل مربع دریایی برآورد شد. صید در واحد سط در گشت تابستان ‮‭1389‬ در اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر معادل ‮‭15‬ عدد و در اعماق بالای ‮‭10‬ متر معادل ‮‭19‬ عدد در هر مایل مربع دریایی بود این مقدار در گشت پاییز ‮‭1390‬ و ‮‭1391‬ که نمونه برداری تنها در اعماق کمتر از ‮‭10‬ متر انجام شد به ترتیب ‮‭1662‬ عدد و ‮‭1644‬ عدد در هر مایل مربع دریایی بود. فراوانی کل ماهیان خاویاری در آبهای ایرانی حاشیه جنوبی دریای خزر در پاییز ‮‭1388‬ معادل ‮‭3486999‬ عدد برآوردشد. میزان فراوانی کل برآورد شده در تاسماهی ایرانی ‮‭2851089‬ عدد ، گونه ازون برون ‮‭524839‬ عدد و در تاسماهی روسی ‮‭111071‬ عدد بود. وزن توده زنده (بیومس) ماهیان خاویاری در پاییز ‮‭1388‬ معادل ‮‭3014/3‬ تن برآورد گردید. میزان وزن توده زنده برآورد شده در تاسماهی ایرانی ‮‭2684/3‬ تن در تاسماهی روسی ‮‭125‬ تن و در گونه ازون برون معادل ‮‭205‬ تن تخمین زده شد. در زمستان ‮‭1388‬ فراوانی کل ماهیان خاویاری برآورد شده معادل ‮‭1174781‬ عدد بود که این میزان در تاسماهی ایرانی ‮‭782618‬ عدد، تاسماهی روسی ،‮‭168314‬ ازون برون ‮‭111071‬ و شیپ ‮‭112778‬ عدد بود. وزن توده زنده در زمستان ‮‭1388‬ معادل ‮‭287/1‬ تن برآورد گردید، این مقدار در تاسماهی ایرانی ‮‭124/8‬ تن، تاسماهی روسی ‮‭18‬ تن ، ازون برون ‮‭140/5‬ تن و شیپ ‮‭3/8‬ تن بود. در گشت بهار ‮‭1389‬ فراوانی کل ماهیان خاویاری معادل ‮‭831102‬ عدد و وزن توده زنده این ماهیان معادل ‮‭760/6‬ تن برآورد شد. فراوانی کل ماهیان خاویاری در آبهای ایرانی حاشیه جنوبی دریای خزر در تابستان ‮‭1389‬ معادل ‮‭779203‬ عدد برآورد شد . وزن توده زنده ماهیان خاویاری در گشت تابستان ‮‭1389‬ معادل ‮‭855/0‬ تن بود. فراوانی کل ماهیان خاویاری (در اعماق زیر ‮‭10‬ متر) در محدوده آبهای مورد بررسی در پاییز ‮‭1390‬ معادل ‮‭13327164‬ عدد برآورد گردید فراوانی کل تاسماهی ایرانی ‮‭11695533‬ عدد و ازون برون ‮‭1631631‬ عدد برآورد شد. وزن توده زنده ماهیان خاویاری در این گشت معادل ‮‭295‬ تن تخمین زده شد. وز