سنتز و بررسی کارایی فرومون جنسی کرم خراط ‭(Lep.: Cossidae) Zeuzera pyrina ‬و مقایسه آن با نمونه خارجی

فرومون جنسی پروانه کرم خراط در آزمایشگاه موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور سنتز و سپس در کپسول های لاستیکی فرموله شد. به منظور بررسی کارایی عملی آن در باغ برای شکار پروانه ها، سه دز مختلف (‮‭0/5‬ ، 1 و 2 میلی گرم) در هر حامل‭(Dispenser) ‬در کنار فرومون های خارجی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، طی سال های ‮‭1389‬ و ‮‭1390‬ در منطقه کرج از اوایل خرداد تاپایان شهریور مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج هر دو سال نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی، اختلاف معنی داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد به طوری که فرومون های خارجی شامل پروانه زنبور مانند ‭(tipuliformis Synanthedon) ‬ساخت شرکت ‭AgriSense‬ضبا میانگین شکار‮‭5/1 0/78‬ ، کرم خراط ساخت شرکت ‭AgriSense‬ض با میانگین شکار ‮‭4/8 0/74‬ و فرومون کرم خراط ساخت شرکت ‭Russell IPM‬ض با میانگین شکار ‮‭3/9 0/49‬ بیشترین شکار را داشته و لذا در بین تیمارهای آزمایشی عملکرد بهتری را از خود نشان داده و در گروه بندی آماری در گروه ‭a ‬قرار می گیرند. البته تیمار فرومون کرم خراط شرکت ‭Russell IPM‬ض که در گروه آماری ‭ab ‬قرار گرفت، اختلاف معنی داری با تیمار فرومون ایرانی دز دو میلی گرم با میانگین شکار ‮‭2/9‬ که در گروه آماری ‭bc ‬قرار گرفت، نشان نداد. فرومون های ایرانی دز یک با میانگین شکار ‮‭2/1‬ و نیم میلی گرم میانگین شکار ‮‭1/0‬ نیز به ترتیب در گروه آماری ‭dc ‬و ‭d ‬قرار گرفتند. کلمات کلیدی: کرم خراط، فرومون جنسی، فرومون ایرانی، فرومون خارجی