بررسی اثر تاریخ کاشت شش رقم تجاری سیب زمینی روی بیماری لکه موجی

بیماری لکه موجی سیب زمینی در اثر دو گونه ی قارچی، شامل ‭alternata Alternaria ‬و ‭A. solani ‬یک بیماری مهم کشوری و جهانی است که هم اکنون مزارع سیب زمینی را تهدید می نماید. در راستای مصرف کاهش سموم، به نظر رسید که ممکن است با تغییر تاریخ کاشت از وقوع و شدت این بیماری کاسته شود. بدین منظور، با توجه به زمان کاشت سیب زمینی در فریدن اصفهان، سه تاریخ کاشت با فواصل دو هفته ای، شامل اوایل، اواسط و اواخر خرداد ماه در نظر گرفته شد که روی شش رقم سیب زمینی تجاری به نام های دیامانت، مارادونا، سانته، آگریا، کوزیما و مارفونا با ویژگی بلوغ فیزیولوژیکی متفاوت زودرس، میان رس و دیررس در چهار مرحله ی رشدی شامل، گیاهچه ای، قبل از گلدهی، گلدهی و پس از گلدهی در قالب طرح آزمایش آماری فاکتوریل بررسی گردید. نتایج حاصله در مجموع آزمایشات، نشان داد که تاریخ کاشت در وقوع و توسعه ی بیماری لکه موجی اثر به سزایی دارد و بیماری را به شدت کاهش می دهد. بدین صورت که با تاخیر افتادن وقوع بیماری، هم زمان از شدت و توسعه ی بیماری به طرز قابل توجهی در مراحل مختلف رشد گیاه، بالاخص گلدهی کاسته می شود. در این جا، بیشترین کاهش بیماری لکه موجی در تاریخ کاشت سوم یعنی مصادف با اواخر خرداد ماه بوده است. بیشترین شدت بیماری در تاریخ کاشت اول یعنی اوایل خرداد ماه مشاهده گردید. ارقام مورد آزمون نیز از واکنش های متفاوتی نسبت به بیماری لکه موجی در این بررسی ها برخوردار بودند.به طوری که دو رقم سانته و آگریا بیشترین شدت آلودگی را داشته و دو رقم دیامانت و مارادونا کمترین شدت آلودگی را در این آزمایشات از خود نشان دادند. دو رقم دیگر شامل کوزیما و مارفونا نیز در گروه حدواسط قرار داشتند و سه گروه مورد ذکر از نظر آماری نسبت به یکدیگر معنی دار و در گروه های آماری مربوطه قرار گرفتند. البته، تراکنش تاریخ کاشت، رقم و مراحل رشد نیز نقش به سزایی در بروز شدت بیماری داشتند و اثرات قابل توجهی را در این مطالعات از خود نشان دادند. هم چنین، تاریخ کاشت در تولید محصول نیز موثر واقع گردید. به طوری که در تاریخ کاشت سوم یعنی اواخر خرداد ماه میزان محصول کاهش داشته است که در این جا بایستی بر حسب نوع رقم، تاریخ کاشت را در نظر داشت. تجزیه ی خوشه ای داده ها نیز فاکتورهای مورد بررسی در این تحقیق را به گروه های مربوطه تقسیم بندی نمود که کماکان با گروه بندی آماری مقایسه ی میانگین های دانکن هم خوانی داشت. واژه های کلیدی : سیب زمینی، بیماری لکه موجی، تاریخ کاشت، رقم، مراحل رشد.