ارزیابی کارآیی مدل های بارش رواناب - TANK و SimHyd در شبیه سازی جریان رودخانه بهشت آباد

سیل از جمله مخاطرات طبیعی است که انسان با تخريب طبیعت به صورت غیر مستقیم مسبب وقوع آن است. این پديده پیچیده ای است که عواملی چون فصل بارش، نوع شبکه زهکشی، شیب بستر رودخانه، سرعت جريان آب و همچنین مدت زمان وقوع بارش در وقوع آن تآثیر دارد. مدیریت و برنامه ریزی صحیح حوضه آبخیز نیاز به ابزارهایی جهت تجزیه وتحلیل نظیر مدل های بارش ـ راناب دارد. با توجه به دشوار بودن اندازه گیری همه پارامترهای لازم برای بررسی واکنش حوضه، بررسی کارایی مدل هایی که علاوه بر ساختاری ساده بتواند با کمترین ورودی پیش بینی قابل قبولی از فرایندهای هیدرولوژیکی عرضه نماید. ضرورت می یابد. در این تحقیق، به بررسی کارآیی مدل های مفهومی TANK و SimHyd در شبیه سازی فرآیند بارش ـ رواناب رودخانه بهشت آباد پرداخته شده است. این مدل ها، همراه با هشت بهینه ساز کالیبراسیون در بسته نرم افزار RRL اجرا واسنجی شده اند که ورودی های این مدل ها شامل بارش روزانه، تبخیر و تعرق پتانسیل و دبی خروجی از حوضه می باشد. در این تحقیق، کارایی روش های بهینه ساز براساس ضریب کارایی Nash-Sutcliffe بررسی شدند. نتایج نشان داد که روش الگوریتم ژنتیک نتایج بهتری را نسبت به سایر روش های بهینه ساز ارائه می دهد. همچنین استفاده از دو مدل مذکور در شبیه سازی فرایند بارش ـ رواناب در حوضه بهشت آباد نشاتگر کارآیی بهتر مدل TANK با ضریب ناش ساتکلیف 0/54 و 0/81 به ترتیب در مرحله واسنجی ومرحله صحت سنجی نسبت به مدل SimHyd با ضریب ناش – ساتکلیف 0/56 و 0/43 در مرحله واسنجی و مرحله صحت سنجی بود.

کلیدواژه ها:

سیل ، مدل TANK ، مدل SimHyd ، مدل بارش رواناب ، بسته نرم افزاری RRL ، حوضه بهشت آباد