نگاه انتقادی رمان «در تلاش معاش» به تغییرات اجتماعی و فرهنگی جامعه‌ی عصر پهلوی اول

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 146

فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSEH-9-1_003

تاریخ نمایه سازی: 24 فروردین 1400

چکیده مقاله:

در عصر پهلوی اول، بسیاری از برنامه‌های نوگرایانه دولت، موجب تغییرات اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی به‌ویژه جامعه شهری شد و نوعی دگرگونی اجتماعی را دامن زد. این دگرگونی‌ها واکنش‌هایی را نیز به‌دنبال داشت که بخشی از آن در ادبیات؛ به‌ویژه رمان‌های اجتماعیِ انتقادی، بازتاب یافت. رمان اجتماعی «در تلاش معاش»(1312ش) نوشته‌ی محمد مسعود از نویسندگان مشهور عصر پهلوی، از این نوع رمان‌هاست که تغییرات اجتماعی و فرهنگی پدید آمده در جامعه را در بروز رفتارهای ناهنجار جوانان این دوره مؤثر دانسته و به انتقاد از نظام آموزشی و اداری موجود پرداخته‌است. در این پژوهش، به‌روش تحلیل درونی یا محتوایی، ضمن تبیین زمینه‌های نگارش رمان‌های اجتماعی در عصر پهلوی اول، واکنش‌ها و انتقاداتی که در رمان «در تلاش معاش» به وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه شده، بررسی شده‌است. یافته‌ی پژوهش نشان داده که براساس رمان مزبور، نظام آموزشی عصر پهلوی اول نتوانسته نسلی کارآمد از جوانان را با تخصص-های مورد نیاز جامعه پرورش دهد و اساس ناهنجاری‌های اجتماعی موجود به‌شیوه تعلیم و تربیت ناکارآمد مرتبط است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

جهانبخش ثواقب

استاد گروه تاریخ، دانشگاه لرستان،خرم آباد، ایران

روح الله بهرامی

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه رازی، کرمانشاه ایران.

پروین رستمی

دانشجوی دکترای تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند(1391). ایران بین دو انقلاب، ترجمه کاظم فیروزمند، حسن ...
  • آزاد ارمکی، تقی(1385). علم و مدرنیته­ی ایرانی، بنیان­های فکری و ...
  • آژند، یعقوب(1363). ادبیات نوین ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب ...
  • ابوالحسنی(منذر)؛ علی(1385). «زمانه و کارنامه محمد مسعود»، تاریخ معاصر ایران، ...
  • ادیب حاج­باقری، محسن؛ پرویزی، سرور و مهوش صلصالی(1389). روش­های تحقیق ...
  • اسلامی، حسن(1383). اخلاق نقد، قم: دفتر نشر معارف. ...
  • اسماعیلی، امیر(1366). جان بر سر قلم: نگرشی بر زندگی و ...
  • بالائی، کریستف(1377). پیدایش رمان فارسی، مترجمان مهوش قویمی و نسرین ...
  • بروجردی، مهرزاد(1389). تراشیدم، پرستیدم، شکستم؛ گفتارهایی در سیاست و هویت ...
  • توکلی، فائزه(1396). «مؤلفه روش­شناسی انتقادی در حوزه علوم انسانی با ...
  • ثابتی، علی­اکبر(1392). «تجزیه و تحلیل پنج رمان از رمان­های اجتماعی ...
  • حسامیان، فرخ(1363). شهرنشینی در ایران، تهران: آگاه. ...
  • حسینی، محمدحسین و سوسن کشاورز(دی1396). «نهادینه­سازی فرهنگ نقد در جامعه ...
  • دستغیب، عبدالعلی(آذر1389). «نگاهی به وضعیت ادبی دوره­ی بیست­ساله­ی حکومت پهلوی ...
  • ده­بزرگی، غلامحسین(1387). ادبیات معاصر ایران، چاپ سوم، تهران: زوار. ...
  • رحمانیان، داریوش(1393). ایران بین دو کودتا، چاپ دوم، تهران: سمت. ...
  • رحیمیان، هرمز(1380). ادبیات معاصر نثر، ادوار نثر فارسی از مشروطیت ...
  • روزنامه­ی اطلاعات، پنجم تیر ماه 1310 و نهم فروردین ماه ...
  • زرین­کوب، عبدالحسین(1382). نقد ادبی، چاپ هفتم، تهران: امیرکبیر. ...
  • سپانلو، محمدعلی(1366). نویسندگان پیشرو ایران، چاپ دوم، تهران: نگاه. ...
  • سپهران، کامران(1381). ردپای تزلزل، رمان تاریخی ایران(1300-1320)، تهران: شیرازه. ...
  • شریفی، احمدحسین(1391). آیین زندگی اخلاق کاربردی، قم: دفتر نشر معارف. ...
  • شعبانی ورکی، بختیار(تابستان1383). «آموزش و پرورش و انسانی­شدن، نظریه انتقادی ...
  • شیفته، نصرالله(1363). زندگینامه و مبارزات سیاسی محمد مسعود مدیر روزنامه­ی ...
  • صدیق سروستانی، رحمت­الله(دی1375). «کاربرد تحلیل محتوی در علوم اجتماعی»، نامه ...
  • طالبی، ابوتراب و مریم ناصری(زمستان1390). «بازنمایی «دیگری فرودست» در رمان­های ...
  • عبادیان، محمود(1387). درآمدی بر ادبیات معاصر ایران، چاپ دوم، تهران: ...
  • عبداللهی، بیژن و رحمان محمدی(1396). «نقدی بر شکاف «نظریه و ...
  • فرامرزقراملکی، احد(1388). نقد در ترازوی اخلاق، عیار نقد، به­کوشش علی ...
  • فرخزاد، پرویز(1384). راهنمای پژوهش تاریخی(کتابخانه­ای)، تهران: طهوری. ...
  • فوران، جان(1389). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمه احمد ...
  • فیروزی، اسماعیل(1396). « اخلاق نقد و ارزیابی در کلام امیرالمؤمنین(ع)»، ...
  • قبادی، حسینعلی(1382). «انعکاس گسست نسلی در رمان­های معاصر فارسی»، در: ...
  • قویمی، مهوش(1387). گذری بر داستان­نویسی، تهران: ثالث. ...
  • قیصری، علی(1383). روشنفکران ایران در قرن بیستم، ترجمه محمد دهقانی، ...
  • کریپندورف، کلوس(1390). تحلیل محتوا: مبانی روش­شناسی، ترجمه هوشنگ نایبی، چاپ ...
  • کیخا، احمد(1396). «تفکر انتقادی حلقه مفقوده نظام آموزشی کشور»، مجموعه ...
  • ماتی، رودی(1387). «آموزش و پرورش در دوره­ی رضاشاه»، رضاشاه و ...
  • مسعود، محمد(1337). گل­هایی که در جهنم می­رویند، تهران: علمی. ...
  • مسعود، محمد(بی­تا). در تلاش معاش، بی­جا: بی­نا. ...
  • مطهری، مرتضی(1362). اسلام و مقتضیات زمان، تهران: صدرا. ...
  • میرعابدینی، حسین(1387). سیر تحول ادبیات داستانی و نمایشی، از آغاز ...
  • نوذری، حسینعلی(1384). نظریه­های انتقادی مکتب فرانکفورت در علوم اجتماعی و ...
  • نمایش کامل مراجع