دولت و تحولپذیری قدرت از اجبارگرایی به سوی پذیرش رضایت مخاطبینی

در حوزه مطالعات دولت، معمولا قدرت با شالوده اجبارگرایی مورد توجه قرار گرفته و نسبت به سازوکارهای جبرگرا اهتمام خاصی ابراز شده است. به عنوان شاخصی تامل برانگیز، جستجو در خصوص مفهوم قدرت در اینترنت؛ چگونگی پیوند میان مقوله مزبور با دیگر مفاهیم جبرمحور چون سلطه، استیلا، فشار و زور را آشکار مینماید. در این نوشتار ضمن اشاره به پیامدهای الگوی محدودنگر یاد شده، هدف اصلی تامل بر زمینههای بروز تغییر نگرشی نسبت به شالوده جبرگرای قدرت بوده و در این راستا سعی میشود که پیامدهای پافشاری بر مفهوم «پذیرش مخاطبینی» در چارچوب مطالعات قدرت مورد توجه و بررسی قرار گیرد. بر این پایه، اندیشهورزی در مورد قدرت دولت بر محور مقوله رضایت؛ باعث شده که قدرت، مفهومی خوشهای و پیچیده تلقی شده و از ویژگیهای "مطلوبیت هنجاری و کارکرد فرامادی"، "ماهیت ارتباطی"، "کارکردی یکپارچهساز و بسط دهنده وفاق اجتماعی"، "الگوساز و اولویتساز فرهنگی"، "دارای ارتباط متقابل با دانش"، "حساس نسبت به استقلال و وابستگی متقابل" و "نافی اقتصادگرایی همراه با پذیرش مشروعیت سیستم اجتماعی" برخوردار شود. روش پژوهش توصیفی ـ توضیحی بوده و یافته اصلی اینکه تشریح چگونگی نقشآفرینی عنصر رضایت در مطالعات قدرت (دولت) میتواند زمینهساز و مقدمهای بر «تحولشناختی» در این عرصه محسوب گردد؛ تحولی تعیین کننده که دامنه اندیشهورزی در باب نامرئیسازی یا نرمافزارگرایی در فضای سازوکارهای اجبارساز قدرت دولت را با افق جدیدی مواجه مینماید.

کلیدواژه ها:

برداشت اجبارگرا به قدرت ، برداشت رضایتمحور به قدرت ، جنبششناختی گرامشی ، جلوههای غیردموکراتیک قدرت ، قدرت پسافوکویی