مطالعه ی اثر پستی و بلندی و کاربری اراضی بر پذیرفتاری مغناطیسی خاک (مطالعه موردی: دشت مادوان، استان کهگیلویه و بویراحمد)

پستی و بلندی و کاربری اراضی از عوامل مهم تاثیرگذار بر تشکیل خاک می باشند. اشکال شیمیایی اکسید آهن و پذیرفتاری مغناطیسی (χ) به طور گسترده ای جهت ارزیابی تکامل خاک به کار رفته اند. این مطالعه به منظور بررسی عوامل ذکر شده بر تغییرات χ صورت گرفت. یک ردیف پستی و بلندی در دشت مادوان در شمال شهر یاسوج انتخاب و ۹ خاکرخ (با کاربری شالیزار و غیر شالیزار) در آن حفر و از افق های مشخصه نمونه خاک برداشته شد. پذیرفتاری مغناطیسی نمونه های خاک به وسیله دستگاه Bartington Dual Frequency، MS۲ Meter در فرکانسهای ۴۶/۰و ۶/۴ کیلوهرتز اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که به طور کلی خاک های شالیزاری دارای χ، پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس (χfd%) و آهن عصاری گیری شده با دی تیونات (Fed) کمتر (به ترتیب ۱/۳ ، ۶/۲ و ۷/۱ برابر) و آهن عصاره گیری شده با اگزالات (Feo) و نسبت اکسید آهن فعال (Feo/Fed) بیشتر (به ترتیب ۵ و ۲/۷ برابر) نسبت به خاک های غیر شالیزاری بود. بیشترین میزان χ به طور عمده در فیزیوگرافی های پایدارتر (پلاتو و دشت دامنه ای) با کاربری غیرشالیزار و کمترین مقدار مربوط به خاک موقعیت تراس رودخانه ای با کاربری شالیزاری مشاهده شد. هم چنین افزایش χ در سطح خاک های غیرشالیزاری ۱۷ درصد بیشتر از خاک های شالیزاری بوده است. ارتباط مثبت و معنی داری میان χ و برخی خصوصیات خاک از جمله Fed، میزان رس و χfd% به دست آمد.

کلیدواژه ها:

Fe oxide ، Topography ، Magnetic susceptibility ، Paddy soil. ، اکسید آهن ، پستی و بلندی ، پذیرفتاری مغناطیسی ، خاک شالیزار