پاتریمونیالیسم و خودکامگی سیاسی در عصر اول حاکمیت قاجاریه
محل انتشار: فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی، دوره: 10، شماره: 3
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 455
فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_SOST-10-3_003
تاریخ نمایه سازی: 23 اردیبهشت 1400
چکیده مقاله:
پادشاهان قاجار تا قبل از انقلاب مشروطیت، با گسترش و توسعه دیوانسالاری، توانستند سلطه سیاسی خود را که از ویژگی خودکامگی برخوردار بود، بر جامعه تسری دهند. بنابراین هدف این مقاله بررسی پدیده خودکامگی سیاسی به اتکای دیوانسالاری و بر اساس الگوی دولت پاتریمونیال ماکس وبر میباشد. در ساختار سیاسی قاجاریه، شاه که در راس همه امور بود، در نقش حاکم پاتریمونیالی عمل میکرد که بنا به میل و اراده خود و با ملاکهایی که خود تعیین میکرد، اعضای دیوانسالاری را انتخاب مینمود، با نظارت شدید، آنها را کنترل و هر زمان که دامنه اقتدارش با خطر کاهش تهدید میشد، به حذف آنها از مجمع دیوانسالاران مبادرت میکرد. اعضای دیوان سالاری نیز در مقابل، تلاش خود را بر تقویت سلطه سنتی شاه بر جامعه با ایفای وظیفه سرسپردگیشان متمرکز میکردند. آنها میدانستند بقا و دوامشان، بستگی مستقیمی با عملکردشان در جهت افزایش اقتدار خودکامه شاه داشت. در سلطه سنتی وبری، خودکامگی وجهی از اقتدارطلبی است که به کمک شرایط خاصی از جمله وجود یک دیوانسالاری وابسته به حکومت محقق میشود، به گونهای که دیوانسالاری بازوی اجرایی یک فرمانروای پاتریمونیال میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمدرضا علم
استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز
شهرام جلیلیان
استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد افسری راد
دانشجوی دکتری رشته تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :