زیست چینه نگاری و زیست رخساره های کنودونتی نهشته های دونین پسین- کربنیفر پیشین در برش چلچلی- شمال غرب شاهرود (البرز شرقی)

برش چلچلی در حدود ۷۰کیلومتری شمال غرب شاهرود در مسیر جاده شاهرود- گرگان (توسکستان) و حدود ۵کیلومتری شرق روستای چهارباغ برای بررسی گذر دونین- کربنیفر و تغییرات فونای کنودونتی ارزیابی شد. ضخامت رخنمون بررسی شده، ۳۹۷ متر و شامل ۱۸۲ متر از بخش بالایی سازند خوش ییلاق و ۲۱۵ متر از سازند مبارک است که درمجموع ۱۱ واحد سنگی تفکیک و تعداد ۴۰ نمونه به وزن حدود ۴- ۵ کیلوگرم عمدتا از واحدهای سنگ آهک برداشت شد. با آماده سازی و بررسی نمونه های مطالعه شده، ۳۴۰ عنصر کنودونتی به دست آمد که به شناسایی ۴۷ گونه و زیرگونه متعلق به ۱۶ جنس و تفکیک ۱۵ زیست زون کنودونتی از فامنین پیشین تا تورنزین پسین منجر شد. شناسایی گونه های کنودونتیAlternognathus, Bispathodus, Branmehla, Clydagnathus, Gnathodus, Icriodus, Mehlina, Palmatolepis, Polygnathus, Neoplygnathus, Protognthodus, Pseudopolygnathus, Scaliognathus, Doliognathus, Siphonodella and Scaphignathus که از گونه های جهان گستر و شاخص در مطالعه فامنین- تورنزین هستند، به تعیین محدوده سنی ۱۲ زیست زون از فامنین پیشین تا فامنین پسین (Upper Palmatolepis triangularis Zone to Bispathodus ultimus Zone) برای بخش بالایی سازند خوش ییلاق و تعیین محدوده ۳ زیست زون از تورنزین پیشین تا تورنزین پسین (?Protognathodus kockeli Zone to Scaliognathus anchoralis-Doliognathus latus zone ) برای بخش مطالعه شده از سازند مبارک انجامید. حضور افق های نازک شیل تیره در زیر گذر DC و همراهی آنها با کنودونت های دور از ساحل نظیر بیسپاتودیدها و پالماتولپیدها، حاکی از افزایش سطح آب به بالاترین تراز تا نزدیک به انتهای فامنین پسین است؛ در ادامه حضور ۸- ۱۰ متر ماسه سنگ های کوارتز آرنایتی دارای چینه بندی متقاطع و فاقد فونای کنودونتی ناشی از پس روی سطح آب دریا و ورود مواد آواری به حوضه، شاهدی بر تغییرات زیستی و سنگی در حادثه هنگنبرگ در برش چلچلی است. در شروع تورنزین، افزایش تدریجی و دوباره پلی گناتیدها، پروتوگناتوئیدها و سایفونودلیدها نیز که در ادامه با گناتوئیدهای دور از ساحل جایگزین می شوند، حاکی از پیشروی دوباره سطح آب پس از حادثه هنگنبرگ است.

کلیدواژه ها:

زیست چینه نگاری ، دونین پسین ، می سی سی پین ، حادثه هنگنبرگ ، البرز شرقی