تاثیر اسید سالیسیلیک بر شاخص های جوانه زنی، بنیه بذر و فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان آفتابگردان (Helianthus annuus L.) رقم آرماویرسکی تحت تنش خشکی

از آن­جایی­که تولید گیاهان روغنی می تواند تحت تاثیر عوامل محیطی مانند محدودیت آب قرار گیرد، لذا تیمار با اسید سالیسیلیک به عنوان یک تنظیم­کننده رشد، قادر است مقاومت به خشکی را در گیاهان افزایش دهد. در این راستا، به منظور بررسی تاثیر اسید سالیسیلیک بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و جوانه زنی بذر گیاه آفتابگردان در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کلیبر در سال زراعی ۱۳۹۶ اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک در چهار سطح (صفر، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ میلی مولار) و سطوح مختلف تنش خشکی ایجادشده با پلی­اتیلن گلایکول۶۰۰۰ در پنج سطح با پتانسیل های صفر (آب مقطر)، ۵-، ۱۰-، ۱۵- و ۲۰- مگاپاسکال) بودند. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی و غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر مولفه های جوانه­زنی و آنزیم های آنتی اکسیدانت در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. برهمکنش تنش و اسید سالیسیلیک بر میزان فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز، بنیه بذر، طول ریشه چه و ساقه چه معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین داده ها نشان داد که با افزایش تنش خشکی درصد و سرعت جوانه زنی کاهش و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت افزایش یافت. در پژوهش انجام­شده کاربرد پیش­تیمار اسید سالیسیلیک با غلظت های ۱ و۵/۰ میلی مولار باعث افزایش معنی دار فعالیت آنزیم های مالون دی آلدئید، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و مولفه های جوانه­زنی در مقایسه با شاهد گردید. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که محلول پاشی اسید سالیسیلیک به ویژه در غلظت ۱ میلی مولار با کاهش تنش اکسیداتیو ناشی از خشکی سبب بهبود شاخص های جوانه رنی و افزایش در فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در بذر آفتابگردان شد.

کلیدواژه ها:

آسکوربات پراکسیداز ، آفتابگردان ، اسید سالیسیلیک ، بیومارکر ، جوانه زنی ، خشکی