اثر تعدیل کنندگی پرایمینگ بذر بر تغییر برخی صفات مورفولوژیک، تغییرات یون های معدنی، عملکرد و اجزای عملکرد رقم آرمان نخود تحت شوری آب آبیاری

به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر تعدیل اثرات تنش شوری، آزمایشی گلدانی (هوای آزاد) به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی چاه اناری دانشگاه صنعتی اصفهان روی رقم آرمان نخود (Cicer arietinum) انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح شوری (صفر، ۲۵، ۵۰ و ۷۵ میلی مولار نمک کلرور سدیم) و چهار سطح پرایمینگ بذر (بدون پرایم، مانیتول پنج درصد، نمک ۰/۵ درصد کلرور سدیم و نمک ۰/۵ درصد کلرور پتاسیم) بود. نتایج آزمایش نشان داد به موازات افزایش شدت شوری تجمع سدیم و پتاسیم و نسبت سدیم به پتاسیم افزایش و تجمع کلسیم، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و عملکرد و اجزای عملکرد (ارتفاع بوته، تعداد نیام بارور، تعداد دانه در نیام، وزن ماده خشک و شاخص برداشت) کاهش یافت. پرایمینگ بذور با کلرور سدیم و کلرور پتاسیم در مقایسه با مانیتول و سطح بدون پرایم به واسطه کاهش تجمع یون سدیم منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد این رقم نخود شد. اثر پرایمینگ بذر بر غلظت سدیم و کلسیم، تعداد نیام بارور، تعداد دانه در نیام، وزن دانه تک بوته و شاخص برداشت بسته به سطح شوری متفاوت بود. در سطح سوم شوری (۵۰ میلی مولار نمک) تمام بذرهایی که پرایم شده بودند برخلاف گیاهان بدون پرایم، نیام بارور تولید کردند که می تواند ناشی از مقاومت به شوری باشد که احتمالا پرایمینگ به وجود آورده است. نتایج این آزمایش نشان داد که اگرچه برهم خوردن تعادل یونی (به ویژه افزایش سدیم) و کاهش عملکرد و اجزای آن حتی در غلظت ۵۰ میلی مولار نمک در گونه حساس نخود دور از انتظار نیست، اما پرایمینگ بذور آن با کلرور سدیم و کلرور پتاسیم می تواند در تعدیل اثرات شوری موثر باشد.

کلیدواژه ها:

Halopriming (NaCl and KCl) Osmopriming (mannitol) ، Seed weight/plant ، اسموپرایمینگ (کلرور سدیم و پتاسیم) ، هالوپرایمینگ (مانیتول) ، وزن دانه تک بوته