مکان یابی QTL های برخی صفات مرتبط با تحمل به خشکی در برنج

شناسایی نشانگرهای پیوسته به ژن های کنترل کننده تحمل به خشکی از نیازهای اصلاح ارقام برنج با عملکرد زیاد در نواحی خشک می باشد. در مطالعه حاضر، برخی صفات مرتبط با تحمل به خشکی در برنج با استفاده از نشانگر ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. تعداد ۱۹۲ فرد و خانواده مشتق از تلاقی بین دو رقم شاه پسند (متحمل) و۲۸ IR (حساس) در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی ۱۳۸۹ برای شناسایی QTL های تعیین کننده تحمل به خشکی روی کروموزوم یک و شش کشت شدند. نقشه پیوستگی با استفاده از ۳۳ نشانگر ریزماهواره چند شکل و ۱۹۲ فرد، دو گروه پیوستگی تشکیل داد که ۳۶۶ سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد. در این مطالعه، ناحیه ای از کروموزوم یک در فاصله ۵۶۳۸RM - ۸۱۵۵RM و هم چنین کروموزوم شش در فاصله ۱۶۲RM - ۷۴۳۴ RM و ۲۱۷RM - ۴۶۰۸RM مشخص شد که چندین صفت را در شرایط تنش خشکی تحت کنترل داشتند. نتایج نشان داد که QTL های کنترل کننده درجه سوختگی برگ با QTL های درجه لوله شدن برگ روی کروموزوم ۱ همپوشانی دارند. سه QTL برای درصد باروری مکان یابی شد. از بین QTL های ردیابی شده، دو QTL کنترل کننده درجه لوله شدن برگ (۱-qROL) و درجه باروری (۶-qFER) بزرگ اثر تشخیص داده شدند که به ترتیب توجیه ۱۱/۱۴ و ۶۵/۱۴ درصد از تغییرات فنوتیپی را به خود اختصاص دادند. براساس نتایج این بررسی، روش های اصلاحی متکی بر هرمی کردن ژن ها برای فن انتخاب به کمک نشانگر می توانند برای تولید رقم های جدید با عملکرد زیاد در شرایط تنش خشکی مفید باشند. با توجه به این که نواحی مذکور درصد قابل توجهی از تغییرات فنوتیپی را توجیه نمودند، پتانسیل کاربردی شدن در برنامه های انتخاب به کمک نشانگر برای تحمل به خشکی را دارند.

کلیدواژه ها:

Microsatellite ، Major effect ، Marker. ، ریزماهواره ، بزرگ اثر ، نشانگر