بررسی تحلیلی اهمیت مکانی و زمانی ضریب پراکندگی طولی در رودخانه ها در جریان غیرماندگار و غیریکنواخت

ضریب پراکندگی طولی یک عنصر کلیدی در مدل سازی انتقال آلاینده در رودخانه ها می باشد. مهم ترین عامل موثر بر ضریب پراکندگی طولی، هیدرودینامیک جریان است. با توجه به متغیر بودن پارامترهای هیدرولیکی و هندسی رودخانه ها، ضریب پراکندگی طولی تابعی از زمان و مکان بوده لذا محاسبه دقیق آن در چنین شرایطی سخت و تقریبا غیرممکن می باشد. محققین زیادی طی سال های متوالی، روابط متعددی را جهت تخمین ضریب پراکندگی طولی ارائه داده اند که همه این روابط بر مبنای متوسط پارامترهای هیدرولیکی و هندسی بنا شده و هیچ کدام از آن ها از دقت قابل قبولی برخوردار نمی باشند. بنابراین با توجه به عدم قطعیتی که در برآورد ضریب پراکندگی طولی وجود دارد، این سوال مطرح است که آیا می توان در برخی موارد از برآورد دقیق ضریب پراکندگی طولی صرف نظر کرد؟ هدف از تحقیق پیش رو بررسی اهمیت ضریب پراکندگی طولی در مکان ها و زمان های مختلف در رودخانه ها تحت شرایط جریان غیریکنواخت و غیرماندگار می باشد. جهت صحت سنجی روش ارائه شده، این روش برای یک رودخانه فرضی با دو الگوی زمانی آلاینده ورودی مختلف و همچنین برای یک رودخانه واقعی (رودخانه کارون) با تابع شدت آلاینده ورودی فرضی و واقعی انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که برآورد دقیق ضریب پراکندگی طولی تنها در برخی از بازه های زمانی و مکانی رودخانه الزامی بوده و در بیش تر مواقع لزومی به محاسبه دقیق آن در تمام طول رودخانه نمی باشد و در این شرایط اگر ضریب پراکندگی طولی با خطای بالایی هم تخمین زده شود اثر چندانی نداشته و خطای کمی در محاسبات توزیع غلظت ایجاد می کند.

کلیدواژه ها:

آنالیز حساسیت ، شار پراکندگی ، شار جابه جایی ، معادله جابه جایی-پراکندگی