علی (ع) در نگاه احمد بن حنبل

پس از قتل عثمان، جریانی به نام عثمانیه در امت اسلام ظاهر شد که نه تنها علی (ع) را شریک در خون خلیفه مقتول می دانست، بلکه در اوضاعی که عموم امت اسلامی با او به عنوان خلیفه بیعت کرده بودند، مشروعیت خلافتش را انکار می کردند و بذر بغض به او را در جامعه می گستراندند. احمد بن حنبل در مقام رهبر جریان اهل حدیث بغداد در قرن سوم هجری، توانست مشروعیت خلافت علی (ع) را در قالب نظریه «تربیع» در امت اسلام نهادینه کند. می توان این موفقیت را سرآغازی بر رسمیت یافتن جریان اهل حدیث با نام جدید «اهل سنت و جماعت» و بزرگ ترین نشان تقابل احمد با جریان عثمانیه تعبیر کرد، چنان که می توان گفت او به علی (ع) نگاهی محبت آمیز و توام با ارادت داشته و ادله انتسابش به جریان عثمانیه دچار اشکالات سندی و متنی است و توان اثبات اتهام عثمانی بودن وی را ندارد.

کلیدواژه ها:

فضایل علی (ع) ، عثمانیه ، احمد بن حنبل ، مسند ، نظریه تربیع