بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های موتان برنج طارم جلودار در نسل M۲

   به­ منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی در ۱۱۵ ژنوتیپ موتان برنج طارم جلودار، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال ۱۳۹۶ انجام شد. در بررسی ریخت ­شناسی تعداد ۱۱ صفت مورفولوژیکی و عملکرد دانه اندازه­ گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ­ها از نظر  صفات مورد بررسی اختلاف معنی­ داری وجود دارد. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که عرض برگ پرچم، تعداد پنجه، تعداد دانه پر و وزن صد دانه همبستگی مثبت و معنی ­داری با عملکرد دانه داشتند. بر اساس تجزیه ­ی خوشه­ ای، ژنوتیپ­ های موتان برنج مورد مطالعه به سه گروه تقسیم شدند، که گروه اول نسبت به شاهد آزمایش از عملکرد بهتری برخوردار بود. تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات طول خوشه، وزن صددانه و تعداد دانه پوک حدود ۹/۵۸ درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که بیشترین اثر مستقیم و مثبت مربوط به صفات تعداد پنجه (۵۹/۰) و وزن صددانه (۳۷/۰)می­ باشد. نتایج حاصل از تجزیه به مولفه ­های اصلی نشان داد که ۴ مولفه­ی اصلی، ۱۵/۷۰ درصد از تغییرات کل داده ­ها را توجیه می­ نمایند. به­ طور کلی نتایج نشان داد که ژنوتیپ­ های موتان ۱۰۹، ۶۴، ۷۵ به ­دلیل داشتن تعداد پنجه بیشتر، طول خوشه بلندتر، وزن صددانه بیشتر و تعداددانه پوک کم­تر به­ عنوان ژنوتیپ­ های مطلوب انتخاب شده و می ­توانند در برنامه­ ها­ی اصلاحی آتی مورد استفاده قرار ­گیرند.

کلیدواژه ها:

Rice ، mutation ، genetic diversity ، Multivariate Statistical Methods. ، برنج ، موتاسیون ، تنوع ژنتیکی ، روش های آماری چند متغیره