تجزیه ژنتیکی پاسخ به تنش کمبود آب برای صفات زراعی در گندم با استفاده از تجزیه میانگین و واریانس نسل ها

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 214

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCB-11-32_009

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1400

چکیده مقاله:

     تنش خشکی مهم ترین تنش محیطی است که بسیاری از صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بخصوص عملکردی گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد. در این پژوهش تلاقی بین رقم گندم Gasspard (والد حساس به کم آبی) و لاین DN۱۱ (والد مقاوم به خشکی) انجام شد. نسل های F۱، F۲، F۳، BC۱ و BC۲ حاصل به­همراه والدین در قالب طرح آزمایشی بلوک ­های کامل تصادفی در شرایط آبیاری عادی و تنش کمبود آب انتهای فصل هرکدام در سه تکرار و طی دو سال متوالی کشت و مورد مقایسه قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش های تجزیه میانگین و تجزیه واریانس نسل ها به بررسی پارامترهای ژنتیکی در دو شرایط معمولی و تنش کمبود آب انتهای فصل پرداخته شد. تجزیه واریانس وزنی صفات اندازه گیری شده نشان داد که تنش کمبود آب تاثیر معنی داری در کاهش وزن ۱۰۰ دانه، وزن حجمی و عملکرد دانه تک بوته داشت. نتایج تجزیه میانگین نسل ­ها برای صفات وزن ۱۰۰ دانه و وزن حجمی در دو محیط یکسان بود و مدل ­های رگرسیونی یکسانی برای دو محیط به ­دست آمد. علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثرات متقابل اپیستازی نیز در وراثت کلیه صفات مورد بررسی نقش داشتند. برای عملکرد تک بوته، اثرات افزایشی و غالبیت همراه با اثرات متقابل افزایشی× غالبیت، غالبیت × غالبیت و برای عملکرد بیولوژیکی اثرات غالبیت و غالبیت× غالبیت در توارث نقش بیشتری داشتند. تجزیه واریانس نسل ها نشان داد که عمل ژن برای صفات ارتفاع بوته، وزن ۱۰۰ دانه (هر دو شرایط)، طول سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله و تعداد دانه در سنبله افزایشی بود­. برای صفات تعداد سنبله، عملکرد دانه تک بوته، غالبیت و برای صفت وزن حجمی (هر دو شرایط) فوق غالبیت مشاهده شد. نتایج دو تجزیه میانگین و واریانس نسل­ ها در صفاتی مانند عملکرد بیولوژیک یکسان نبود که می­توان آن را به درجه پراکندگی ژنی و غالبیت دو جهته نسبت داد. در صفات شاخص برداشت و عملکرد دانه، به ­دلیل بالا بودن واریانس محیطی وراثت پذیری­ های عمومی و خصوصی پایین برآورد شد.

کلیدواژه ها:

Generations Means Analysis ، Generations Variance Analysis ، Water Deficit Stress ، Wheat ، تجزیه میانگین نسل ها ، تجزیه واریانس نسل ها ، تنش کمبود آب ، گندم

نویسندگان

علی اکبر اسدی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan

مصطفی ولیزاده

Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran

سید ابوالقاسم محمدی

Department of Plant Breeding and Biotechnology, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Tabriz, Iran

منوچهر خدارحمی

Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Austin, R.B., C.L. Morgan, M.A. Ford and R.D. Blackwell. ۱۹۸۰. ...
  • Baker, R.J. ۱۹۷۸. Issues in diallels analysis. Crop Science,۱۸: ۵۳۳-۵۳۶ ...
  • Blum, A. ۱۹۹۶. Improving wheat grain filling under stress by ...
  • Borghi, B. and M. Perenzin. ۱۹۹۴. Diallel analysis to predict ...
  • Bradford, K.J. ۱۹۹۴. Water stress and the water relation of ...
  • Chowdhary, B.D., R.K. Pannu, D.P. Singh and P. Singh. ۱۹۹۶. ...
  • Chowdhry, M.A., M.T. Arshad, G.M. Subhani and I. Khaliq. ۱۹۹۷. ...
  • Collaku, A. ۱۹۹۴. Selection for yield and its components in ...
  • Dana, I. and T. Dasgupta. ۲۰۰۱. Combining ability in black ...
  • Dhanda, S.S. and G.S. Sethi. ۱۹۹۸. Inheritance of excised-leaf water ...
  • Edvards, L., H. Ketata, and E.L. Smith. ۱۹۷۶. Gene action ...
  • Ehdaie. B. and J.G. Waines. ۱۹۹۴. Genetic analysis of carbon ...
  • Eshghi, A.G. and G.H. Khalizadeh. ۲۰۰۶. Selection of bread wheat ...
  • Eshghi, R. and E. Akhundova. ۲۰۱۰. Genetic analysis of grain ...
  • Farshadfar, E., H. Romena, and H. Safari. ۲۰۱۳. Evaluation of ...
  • Fehr, W.R. ۱۹۸۷. Principles of Cultivar Development. Theory and Technique. ...
  • Feil, B. ۱۹۹۲. Breeding progress in small grain cereals comparison ...
  • Frozanfar, M., M.R. Bihamta, S.A. Peighambari and H. Zeinali. ۲۰۰۹. ...
  • Ghanadha, M.R. ۱۹۹۹. Gen action for resistance of wheat (Adult ...
  • Giunta, F.R., R. Motzo, and M. Deidda. ۱۹۹۳. Effect of ...
  • Golparvar, A.R., I. Majidi-Haravan, F. Darvish, A.M. Rezaie and A. ...
  • Hamze, H., J. Saba, F. Jabari, J. Nassiri and M. ...
  • Hanson, A.D., N.E. Hoffman and C. Samper. ۱۹۸۶. Identifying and ...
  • Heydari Roodballi, M., R. Abdolshahi, A. Baghizadeh and M.G. Ghaderi. ...
  • Hinze, L.L. and K.R. Lamkey. ۲۰۰۳. Absence of epistasis for ...
  • Ikram, U.H. and L. Tanach. ۱۹۹۱. Diallel analysis of grain ...
  • Iqbal, S., Paroda, R.S. and S. Singh. ۱۹۸۰. Relative efficiency ...
  • Joshi, S.K., S.N. Sharma, D.L. Sighania and R.S. Sain. ۲۰۰۴. ...
  • Kamali zade, M., A.H. Hossein zadeh and H. Zeinali khanghah. ...
  • Kamaluddin, R., M. Singh, L.C. Prasad, M.Z. Abdin and A.K. ...
  • Kazemi Arbat, H. ۱۹۹۵. Investigating the factors of production in ...
  • Kearsey, M.J. and H.S. Pooni. ۱۹۹۶. The Genetical Analysis of ...
  • Khan, M.Q., K. Alam and M.A. Chowdhry. ۱۹۹۲. Diallel cross ...
  • Kiani, S., N. Babaeian Jelodar, G.A. Ranjbar, S.K. Kazemitabar and ...
  • Kularia, R.K. and A.K. Sharma. ۲۰۰۵. Generation mean analysis for ...
  • Lonc, W. ۱۹۸۸. Types of gene effect governing quantitative characters ...
  • Malik, A.J., A.R. Chowohory, M.M. Pajpur and K.A. Siddiqui. ۱۹۸۸. ...
  • Mann, M.S. and S.N. Sharma. ۱۹۹۵. Combining ability in the ...
  • Mather, K. and J.L. Jinks. ۱۹۸۲. Biometrical Genetics. The study ...
  • Mohammadi, A.E., M.R. Majidi and H. Heidari Sharifabad. ۲۰۰۶. Evaluation ...
  • Morgan, J.M. ۱۹۹۱. A gene controlling difference in osmoregulation in ...
  • Nakhjavan, S., M.R. Bihamta, F. Darvish, B. Sorkhi, and M. ...
  • Prakash, V., R.V. Singh. and D.D. Saini. ۲۰۰۵. Gene action ...
  • Quarrie, S.A., J. Stojanovic and S. Pekic. ۱۹۹۹. Improving drought ...
  • Rasmusson, D.C. ۱۹۸۵. An evaluation of ideotype breeding. Crop Science, ...
  • Rezaie, A.M. ۱۹۹۵. Harvest Index and vegetative growth rate as ...
  • Richards, R.A. ۱۹۹۲. The effect of dwarfing genes in spring ...
  • Richards, R.A. ۱۹۹۶. Defining selection criteria to improve yield under ...
  • Sangwan, V.P. and B.D. Chaudhary. ۱۹۹۹. Diallel analyis in wheat ...
  • Shakiba, M.R., B. Ehdaie, M.A. Madore and J.G. Waines. ۱۹۹۶. ...
  • Shanahan, J.F., D.H. Smith and J.R. Welsh. ۱۹۸۴. An analysis ...
  • Sharma, S. N., R.S. Sain and R.K. Sharma. ۲۰۰۲. Gene ...
  • Sharma, S.N., R.S. Sain and R.K. Sharma. ۲۰۰۳. The genetic ...
  • Shirkavand, Z., M. Ebrahimi, M.R. Bihamta, G. Najafian and H.A. ...
  • Smithe, O.P., G.L. Peterson, R.J. Beej, N.W. Schaad and M.R. ...
  • Syme, J.R. ۱۹۶۹. A comparison of semi-dwarf and standard height ...
  • Taleei, A.R. and A. Beighi. ۱۹۹۵. Study of combing ability ...
  • Topal, A., C. Aydin, N. Akgun and M. Babaoglu. ۲۰۰۴. ...
  • Yadav, R.K. and V.G. Narsinghani. ۱۹۹۹. Gene effects for yield ...
  • Zalewski, D., W. Lonc and R. Dolinski. ۱۹۹۷. Diallel analysis ...
  • Zhao, X., M. Kang, M. Ren, and S. Chen. ۱۹۹۵. ...
  • Austin, R.B., C.L. Morgan, M.A. Ford and R.D. Blackwell. ۱۹۸۰. ...
  • Baker, R.J. ۱۹۷۸. Issues in diallels analysis. Crop Science,۱۸: ۵۳۳-۵۳۶ ...
  • Blum, A. ۱۹۹۶. Improving wheat grain filling under stress by ...
  • Borghi, B. and M. Perenzin. ۱۹۹۴. Diallel analysis to predict ...
  • Bradford, K.J. ۱۹۹۴. Water stress and the water relation of ...
  • Chowdhary, B.D., R.K. Pannu, D.P. Singh and P. Singh. ۱۹۹۶. ...
  • Chowdhry, M.A., M.T. Arshad, G.M. Subhani and I. Khaliq. ۱۹۹۷. ...
  • Collaku, A. ۱۹۹۴. Selection for yield and its components in ...
  • Dana, I. and T. Dasgupta. ۲۰۰۱. Combining ability in black ...
  • Dhanda, S.S. and G.S. Sethi. ۱۹۹۸. Inheritance of excised-leaf water ...
  • Edvards, L., H. Ketata, and E.L. Smith. ۱۹۷۶. Gene action ...
  • Ehdaie. B. and J.G. Waines. ۱۹۹۴. Genetic analysis of carbon ...
  • Eshghi, A.G. and G.H. Khalizadeh. ۲۰۰۶. Selection of bread wheat ...
  • Eshghi, R. and E. Akhundova. ۲۰۱۰. Genetic analysis of grain ...
  • Farshadfar, E., H. Romena, and H. Safari. ۲۰۱۳. Evaluation of ...
  • Fehr, W.R. ۱۹۸۷. Principles of Cultivar Development. Theory and Technique. ...
  • Feil, B. ۱۹۹۲. Breeding progress in small grain cereals comparison ...
  • Frozanfar, M., M.R. Bihamta, S.A. Peighambari and H. Zeinali. ۲۰۰۹. ...
  • Ghanadha, M.R. ۱۹۹۹. Gen action for resistance of wheat (Adult ...
  • Giunta, F.R., R. Motzo, and M. Deidda. ۱۹۹۳. Effect of ...
  • Golparvar, A.R., I. Majidi-Haravan, F. Darvish, A.M. Rezaie and A. ...
  • Hamze, H., J. Saba, F. Jabari, J. Nassiri and M. ...
  • Hanson, A.D., N.E. Hoffman and C. Samper. ۱۹۸۶. Identifying and ...
  • Heydari Roodballi, M., R. Abdolshahi, A. Baghizadeh and M.G. Ghaderi. ...
  • Hinze, L.L. and K.R. Lamkey. ۲۰۰۳. Absence of epistasis for ...
  • Ikram, U.H. and L. Tanach. ۱۹۹۱. Diallel analysis of grain ...
  • Iqbal, S., Paroda, R.S. and S. Singh. ۱۹۸۰. Relative efficiency ...
  • Joshi, S.K., S.N. Sharma, D.L. Sighania and R.S. Sain. ۲۰۰۴. ...
  • Kamali zade, M., A.H. Hossein zadeh and H. Zeinali khanghah. ...
  • Kamaluddin, R., M. Singh, L.C. Prasad, M.Z. Abdin and A.K. ...
  • Kazemi Arbat, H. ۱۹۹۵. Investigating the factors of production in ...
  • Kearsey, M.J. and H.S. Pooni. ۱۹۹۶. The Genetical Analysis of ...
  • Khan, M.Q., K. Alam and M.A. Chowdhry. ۱۹۹۲. Diallel cross ...
  • Kiani, S., N. Babaeian Jelodar, G.A. Ranjbar, S.K. Kazemitabar and ...
  • Kularia, R.K. and A.K. Sharma. ۲۰۰۵. Generation mean analysis for ...
  • Lonc, W. ۱۹۸۸. Types of gene effect governing quantitative characters ...
  • Malik, A.J., A.R. Chowohory, M.M. Pajpur and K.A. Siddiqui. ۱۹۸۸. ...
  • Mann, M.S. and S.N. Sharma. ۱۹۹۵. Combining ability in the ...
  • Mather, K. and J.L. Jinks. ۱۹۸۲. Biometrical Genetics. The study ...
  • Mohammadi, A.E., M.R. Majidi and H. Heidari Sharifabad. ۲۰۰۶. Evaluation ...
  • Morgan, J.M. ۱۹۹۱. A gene controlling difference in osmoregulation in ...
  • Nakhjavan, S., M.R. Bihamta, F. Darvish, B. Sorkhi, and M. ...
  • Prakash, V., R.V. Singh. and D.D. Saini. ۲۰۰۵. Gene action ...
  • Quarrie, S.A., J. Stojanovic and S. Pekic. ۱۹۹۹. Improving drought ...
  • Rasmusson, D.C. ۱۹۸۵. An evaluation of ideotype breeding. Crop Science, ...
  • Rezaie, A.M. ۱۹۹۵. Harvest Index and vegetative growth rate as ...
  • Richards, R.A. ۱۹۹۲. The effect of dwarfing genes in spring ...
  • Richards, R.A. ۱۹۹۶. Defining selection criteria to improve yield under ...
  • Sangwan, V.P. and B.D. Chaudhary. ۱۹۹۹. Diallel analyis in wheat ...
  • Shakiba, M.R., B. Ehdaie, M.A. Madore and J.G. Waines. ۱۹۹۶. ...
  • Shanahan, J.F., D.H. Smith and J.R. Welsh. ۱۹۸۴. An analysis ...
  • Sharma, S. N., R.S. Sain and R.K. Sharma. ۲۰۰۲. Gene ...
  • Sharma, S.N., R.S. Sain and R.K. Sharma. ۲۰۰۳. The genetic ...
  • Shirkavand, Z., M. Ebrahimi, M.R. Bihamta, G. Najafian and H.A. ...
  • Smithe, O.P., G.L. Peterson, R.J. Beej, N.W. Schaad and M.R. ...
  • Syme, J.R. ۱۹۶۹. A comparison of semi-dwarf and standard height ...
  • Taleei, A.R. and A. Beighi. ۱۹۹۵. Study of combing ability ...
  • Topal, A., C. Aydin, N. Akgun and M. Babaoglu. ۲۰۰۴. ...
  • Yadav, R.K. and V.G. Narsinghani. ۱۹۹۹. Gene effects for yield ...
  • Zalewski, D., W. Lonc and R. Dolinski. ۱۹۹۷. Diallel analysis ...
  • Zhao, X., M. Kang, M. Ren, and S. Chen. ۱۹۹۵. ...
  • نمایش کامل مراجع